Staalframebouw wint snel (bouw)terrein en niet uitsluitend in Nederland. In de Verenigde Staten en Australië is het een gekende bouwwijze. Maar ook in ons omringende landen zoals het Verenigd Koninkrijk, België en Scandinavië wordt staalframebouw veelvuldig toegepast. Dit gebeurt om dezelfde redenen als in ons land: staalframebouw is snel te bouwen, licht van gewicht met grote vrije overspanningen én levert veel comfort. Ook de uitstekende bouwfysische prestaties en de productie van maatvaste elementen bij staalframebouw kennen geen landsgrenzen.

Staalframebouw is als vederlichte, ijzersterke bouwmethode bij uitstek geschikt om bestaande gebouwen op te toppen. Renovatie en optop woongebouwen Lage Land, ontw.: Kolpa Architekten, foto: Fig.84 Reclamestudio

Staalframebouw bestaat uit frames van stijl- en regelwerk uit koudgevormde staalprofielen waarop beplating is aangebracht die via schijfwerking constructief meewerkt. Deze bouwwijze met grote voorgefabriceerde elementen combineert een laag eigen gewicht met een hoge bouwsnelheid. Daarbij kunnen relatief eenvoudig leidingen worden verwerkt in dit hollewandsysteem. Het is mogelijk om zeer energiezuinig te bouwen met bijvoorbeeld lage-temperatuurverwarming of bouwdeelactivering. Omwille van het lichte gewicht wordt staalframebouw in de woningbouw gebruikt voor optopprojecten in de stadsvernieuwing. Vanwege zijn sterkte bij druk- en bij trekkrachten is staalframebouw in trek bij nieuwbouw van aardbevingsbestendige woningen.

Het verschil

Staalframebouw is niet hetzelfde als het in ons land meer bekende staal-skelet-bouw. Er zijn wel algemene overeenkomsten tussen de beide bouwmethoden: een gering eigen gewicht en een hoge bouwsnelheid. Maar constructief gezien verschillen ze als dag en nacht. Staalskeletbouw is het bouwen van lijnvormige elementen (liggers en kolommen) van warmgewalste profielen. Voor de benodigde afbouw wordt dit skelet ingevuld met wanden, vloeren, gevels en daken. Deze schijfvormige elementen zijn juist het uitgangspunt bij staalframebouw. Bij staalframebouw vormen deze complete wand- en vloerelementen zelf het skelet. Er is geen extra skelet van liggers en kolommen nodig. Aan de basis van de schijfvormige elementen staan frames van koudgevormde C- en U-profielen, gemaakt uit dun staalplaat. Voor ontwerpers en bouwers zijn deze constructieve verschillen van essentieel belang. Met staalskeletbouw is vrijwel elke vorm en elk volume mogelijk. Bij staalframebouw zijn overspanningen en openingen om constructieve redenen aan maximale maten gebonden.

De overeenkomst

Staalframebouw is te zien als ‘constructieve metal stud’. Niet in constructief opzicht: bij metal stud hebben de staalprofielen – van ongeveer 0,6 mm dik – geen dragende functie. Een staalframe – met 1 tot 4 mm dikke profielen – heeft dat wél. Wat dat betreft is staalframebouw net ‘dikke metal stud’. Bovendien heeft staalframebouw door de twee- of driedimensionale constructies logischerwijs meer ruimtelijke en esthetische mogelijkheden. Verdere overeenkomsten met metal stud zitten in de afwerking en uitvoering.

Staalframebouw is als vederlichte, ijzersterke bouwmethode bij uitstek geschikt om bestaande gebouwen op te toppen. Renovatie en optop woongebouwen Lage Land, ontw.: Kolpa Architekten, foto: Fig.84 Reclamestudio 

Het voordeel

Staalframebouw is een eigentijdse variant op houtskeletbouw (hsb) en prefab beton. Steeds vaker wordt staalframebouw gezien als een beter alternatief. Het combineert namelijk de pluspunten van hsb met de pluspunten van staal: lichter van gewicht, maatvaster dankzij krimpvrije materialen, minder gevoelig voor klimaatinvloeden én bestand tegen ongedierte en schimmels. Ook zijn grotere overspanningen en uitkragingen haalbaar. Een extra onderscheid met prefab beton is het gewicht én de kortere levertijd, omdat er niet met mallen wordt gewerkt. Het bijkomend voordeel daarvan is een ruimere ontwerpvrijheid bij kleine aantallen tegen relatief lage kosten.

De samenwerking

Staalframebouw gaat goed samen met andere bouwsystemen. De combinaties met staalskeletbouw zijn inmiddels talrijk; de reden is duidelijk: grote, kolomvrije en flexibel indeelbare plattegronden. Vroege voorbeelden van de combinatie van staalframe- en staalskeletbouw zijn het Smarthouseconcept en de stadsvilla Van der Mark. Beiden hebben een staalskelet met staalframebouw wanden en een staalframebouw vloer op de verdiepingen en als dak. Ook veelvuldig toegepast zijn staalframebouw aanhang- of optopmodules bij een betonnen casco zoals bij optopprojecten Lage Land en Leeuw van Vlaanderen. Of de staalframebouw invulwoningen onder een enorme houten kap, zoals bij het renovatieproject Schuttersveld in Delft. Drie bouwmethoden combineren in één project is ook mogelijk. Zo zijn elementen uit staalframebouw, staalskeletbouw én houtskeletbouw toegepast in de achttien Multiple Choice woningen in Almere. Met staalframebouw kunnen gebouwen tot zes lagen als een soort zelfdragende carrosserie worden opgezet, zoals het HEM-hotel in Amsterdam. Voor hogere gebouwen kan een staalskelet als hoofddraagconstructie dienen, waarbij de wanden, vloeren en daken van staalframebouw elementen worden gemaakt.

Staalframebouw is als vederlichte, ijzersterke bouwmethode bij uitstek geschikt om bestaande gebouwen op te toppen. Renovatie en optop woongebouwen Lage Land, ontw.: Kolpa Architekten, foto: Fig.84 Reclamestudio

Literatuur

Veel van deze informatie is ook in te zien via de pagina Staalframebouw literatuur.