Interdisciplinair en interfacultair, gezond en groen

TU Delft wil per 2030 beschikken over een compleet duurzame campus. Echo is de recent voltooide uitwerking van deze ambitie: een onderwijsgebouw met ruim 8.800 m² vloeroppervlakte voor dik 1.700 studenten van verschillende faculteiten en met verschillende studierichtingen. Van meet af aan dient de nieuwbouw berekend te zijn op divers gebruik en wijzigingen in gebruik. Daarom heeft UNStudio nadrukkelijk ingezet op maximale functionele flexibiliteit, als vanzelfsprekend gekoppeld aan gezondheid en duurzaamheid.

In de optiek van UN Studio is Echo de weerspiegeling van het nieuwe campusgebouw, waar studenten met diverse studierichtingen en van uiteenlopende faculteiten van elkaar leren, met elkaar samenwerken en collectief creëren. Zo’n interdisciplinaire en interfacultaire omgeving dient dan ook uitermate flexibel en aanpasbaar te zijn. Het Echo-gebouw bestaat uit een mix aan klaslokalen, studieplekken, collegezalen, workshopruimten en debatgelegenheid, maar de grootste gemene deler is flexibiliteit.

Zo is de grootste collegezaal op de begane grond, met een capaciteit van 700 zitplaatsen, met behulp van verplaatsbare binnenwanden binnen 15 minuten op te delen in drie afzonderlijke college- of bijeenkomstzalen. Precies zo, kan de ‘mixed didactics-zaal’ op de eerste verdieping worden gesplitst in twee zalen met elk 144 plekken en kunnen de kantoorruimten op de tweede verdieping een andere indeling of zelfs andere functie krijgen, bijvoorbeeld als leslokaal.

Daarnaast is Echo toegerust met een debatzaal met bijpassende ‘Tweede Kamer’-opstelling op de begane grond en vier kleinere ruimten voor projectgericht onderwijs op de eerste verdieping. Verspreid door het 53.000 m³ grote bouwvolume liggen meer dan 300 zelfstudie- en groepswerkplekken in verschillende uitvoeringen.

Naast de interdisciplinaire en interfacultaire functionaliteit faciliteert Echo ook de gezondheid van de gebruikers. Het ontwerp van UNStudio wil heilzaam zijn voor de fysieke, mentale én sociale gezondheid. Deze drie gezondheidsmodaliteiten zijn bijvoorbeeld samengebald in de centrale trap die over de volle hoogte door het gebouw slalomt. De ruime, open trap nodigt uit tot lichamelijke beweging. Liften vallen niet direct in het oog, waardoor de trap ook echt de enige transportvoorziening lijkt. De trap zorgt voor een visuele verbinding met alle vier verdiepingen en diverse doorzichtjes, dat geeft een aangenaam en veilig gevoel. Het ruime zicht naar alle zijden stimuleert ontmoetingen en dat is dan weer bevorderlijk voor de sociale gezondheid.

Transparantie is sowieso een kern-karakteristiek van het ontwerp. Rondom is het gebouw voorzien van verdiepinghoge glasgevels. Op enkele plekken is de transparantie nog groter gemaakt door het glas te vervatten in speciale profielen met een verdikking aan de boven- en onderzijde. Hierdoor zijn de profielen over het midden extra slank uitgevallen.

Het vele glas resulteert in ruime daglichtinval en flinke besparing op kunstverlichting. Alle niet-natuurlijke verlichting in het gebouw is daglicht-gestuurde LED-verlichting. Om een te uitbundige zontoetreding en daarmee een te hoge interne warmtelast tegen te gaan, is glas met een lage zontoetredingsfactor toegepast, in combinatie met een dynamische binnenzonwering.

Als buitenzonwering dienen de diepe aluminium luifels, die via kabels afhangen aan de dakoverstekken. De luifels fungeren tevens als onderhoudsbordes, de kabels als ‘geleiderail’ voor de klimplanten die, wanneer voldoende doorgegroeid, ook meehelpen bij het filteren van het zonlicht. De benodigde warmte in de vertrekken (en preventie van koudeval) in de winter komt voor rekening van convectoren langs alle glasgevels.

Luchtkanalen zijn in het gebouw niet te vinden. Binnen het verdringingsventilatiesysteem werken de verhoogde vloeren als plenum voor de luchttoevoer. Bijkomend voordeel is dat luchtroosters eenvoudig zijn te verplaatsen, bijplaatsen of verwijderen.

Met dergelijke slimme installaties, een optimale isolatie, WKO en 1.200 zonnepanelen op het dak valt Echo ‘energiepositief’ uit. Dat wil zeggen dat het gebouw zelf voorziet in de eigen energiebehoefte, van de gebouwgebonden energie en van de gebruikersgebonden energie voor bijvoorbeeld laptops en verlichting. Het surplus aan opgewekte energie kan Echo toeleveren aan andere gebouwen op de campus.

Een uitkomst voor de inpandige flexibiliteit is dat de draagconstructie is opgebouwd uit stalen portaalconstructies van vakwerken in het dakvlak en slanke kolommen in de gevelzone. De vloeren zijn uitgevoerd als kanaalplaatvloeren. Alle constructie-onderdelen zijn geprefabriceerd en hebben standaard maten. Hierdoor zijn ze eventueel in de toekomst eenvoudig te demonteren en elders opnieuw te gebruiken.

Projectgegevens:

Locatie: Van Maurik Broekmanweg, Delft • Oplevering: mei 2022 • Omvang: 8.884 m² • Opdracht: TU Delft • Architectuur: UNStudio • Constructief ontwerp, advies bouwfysica en duurzaamheid: ARUP • Bouwkostenadvies: BBN • Project- en bouwmanagement: Stevens van Dijck • Hoofduitvoering: BAM Bouw & Techniek • Staalconstructies, dakplaten en luifels: Buiting Staalbouw • Glasconstructies: Octatube • Bambo-interieurelementen: Moso • Fotografie: Eva Bloem en Hufton+Crow • Redactie: Arend Dolsma (Bouwen met Staal), juli 2022