Duurzaam, circulair, spectaculair

Vastgoedbedrijf VORM heeft half augustus haar intrek genomen in ‘De Nieuwe Maaskant’ in de Rotterdamse Schiehaven. Het monument uit 1958, vernoemd naar zijn architect Huig Maaskant, is naar ontwerp van Architektenkombinatie Bos Hofman gerenoveerd en verduurzaamd voor zijn nieuwe kantoorbestemming. Om geheel in de ruimtebehoefte te voorzien, is de historische oudbouw bekroond met een ‘circulaire’ verdieping van staal en glas.

‘Als er al geschikte panden zijn om in te gaan zitten, kiezen we niet (gemakshalve) voor nieuwbouw’, aldus Daan van der Vorm, directeur-eigenaar van vastgoedontwikkelaar, bouwer en beheerder VORM. Daarom ging de onderneming voor een ‘nieuw’ hoofdkantoor op zoek naar bestaande gebouwen en kwam na enkele jaren uit bij De Nieuwe Maaskant, het monumentale poortgebouw in de Schiehaven van Rotterdam.

De Nieuwe Maaskant stamt uit 1958 en draagt de naam van zijn architect Huig Maaskant. Het gebouw bevindt zich op de grens van haven en stad. De kwalificatie ‘poortgebouw’ staat voor de verbindende rol die het gebouw tussen deze twee werelden heeft vervuld. De Nieuwe Maaskant is een typisch ‘no nonsens’ pand uit de wederopbouwperiode: een strakke rechthoekige hoofdvorm met aparte toegangen voor kantoorpersoneel (via de hoofdentree) en werklieden (de buitentrap naar de was- en kleedruimte). De glazen wand van de kleedruimte behoort tot de ‘specials’ van het interieur, samen met het spoor dat dwars door het gebouw voert.

Drie jaar geleden is het gebouw benoemd tot gemeentelijk monument. In 2004 is het pand al eens ingrijpend verbouwd. Voor de herbestemming tot hoofdkantoor van VORM heeft Architektenkombinatie Bos Hofman het monument in zijn oorspronkelijke staat terug laten brengen. Naderhand aangebrachte gangen en hallen zijn verwijderd. Hierdoor is weer één grote, vrij indeelbare plattegrond is ontstaan, die zich eenvoudig laat inrichten voor het Nieuwe Werken. Om de verschillende modaliteiten van de nieuwe kantoorfunctie met elkaar te laten harmoniëren, hebben het geconcentreerd werken, het ontmoeten en het ontspannen eigen plekken gekregen, met vanzelfsprekende overgangen tussen deze ‘dynamieken’. Geheel naar wens van de lokale monumentencommissie is het spoor gehandhaafd en onderdeel geworden van een vergadercentrum. De spreekruimten zijn bijpassend vormgegeven als treinwagons.

Voor het ontmoeten beschikt het nieuwe VORM-hoofdkantoor over het VORM-café met werkgelegenheid voor cateringmedewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het gezond en comfortabel verblijf in het gebouw wordt gefaciliteerd door het klimaatconcept Modufy en sensoren die kwantitatieve data over het klimaat genereren.

Naast sociaal, gezond en duurzaam is de transformatie van De Nieuwe Maaskant ook circulair. Het hergebruik van het oude poortgebouw is op zich al zeer circulair. Extra circulariteit is toegevoegd met de nieuwe verdieping op het drielaagse gebouw. Deze vierde laag bestaat uit een staalskelet met staalplaat-betonvloer en glazen gevelpanelen. Het industrieel vervaardigde casco kan in de toekomst (desgewenst) tot op de oorspronkelijke elementen worden gedemonteerd, om opnieuw te worden gebruikt in nieuwe projecten.

De remontabele draagconstructie is ook nog eens licht van gewicht. Maar goed ook, want onderbuur de Nieuwe Maaskant is zelf ook licht uitgevoerd, mede vanwege de materiaalschaarste in de wederopbouwperiode jaren ’50. Hoge belastingen uit een zware optop zou het oude pand niet aankunnen. Samen met VOCON en De Kok Staalbouw is een gewichtbesparende, materiaalextensieve staalconstructie ontworpen en vervaardigd, die nu op slechts vier kolommen boven de oudbouw ‘zweeft’.

De plaatsing op 16 juni van dit jaar was een waar visueel spektakel. Eerst haalde de Matador 3, de grootste drijvende bok van Europa, de 700 ton wegende bouwlaag van de voorbouwlocatie in de Eemhaven. Daar was de verdieping al volledig geassembleerd en voorzien van de installatietechniek. Na afmeren in de Schiehaven voorzag de kraan in een zachte landing op het gemeentemonument. Met de vierde verdieping hebben de 150 VORM-medewerkers er 800 m² bij, bovenop de bestaande 3.000 m².

Projectgegevens:

Locatie: Schiehaven, Rotterdam • Omvang: 3.800 m² • Oplevering: juli 2020 • Start bouw: januari 2020 • Opdracht: VORM • Ontwerp: Architektenkombinatie Bos Hofman • Constructief advies: VOCON Engineering • Staalconstructies: De Kok Staalbouw • Transport bovenverdieping: Bonn & Mees • Afbeeldingen: WAX, Bos Hofman en VORM • Redactie: Arend Dolsma (Bouwen met Staal), november 2020