Tower 10, WTC, Amsterdam
« terug naar Architect+Staal november 2019Tower 10
Het World Trade Center in Amsterdam blijft zich (door)ontwikkelen. Per 2021 krijgt het zakencomplex aan de Zuidas er een flinke telg bij: Tower Ten. Geheel naar de intenties van Architectencombinatie PLP Architecture en OZ Architects vormt de nieuwbouw een vanzelfsprekende toevoeging aan het bestaande gebouwenensemble aan de Zuidas. Tower 10 wordt letterlijk aan en boven de bestaande toren D gebouwd.
Tower 10 is de inmiddels tiende toren van het WTC-complex dat sinds de oplevering in 1985 is doorgegroeid naar ruim 150.000 m2 bruto kantooroppervlakte tot heden. Het project Tower 10 voegt 32.000 m2 extra vierkante meters toe aan de bestaande toren D en voorziet bovendien in de renovatie van deze toren van 20.000 m2. De nieuwe toren wordt vooral gevuld met kantoorruimten. Horeca- en publieke voorzieningen zijn voorzien in een plint van twee lagen. De capaciteitsvergroting brengt tevens een (horizontale) uitbreiding van de tweelaagse ondergrondse parkeergarage met zich mee.
Om de nieuwe toren te koppelen met de bestaande hoogbouw, is eerst het bestaande betonskelet gestript. Na het verwijderen van de gevels wordt vanaf de parkeergarage een staalskelet van twaalf bouwlagen tegen de bestaande toren aan gebouwd. Bovenop toren D verrijzen nog eens tien lagen in staal.
De keuze voor stalen hoofddraagconstructies zit ‘m in het relatief geringe eigen gewicht, de hoge bouwsnelheid én de beperkte hinder voor de omgeving. Tijdens de bouw moet het World Trade Center gewoon door kunnen draaien, zonder overlast van transportbewegingen, geluid, stof en afval. Bovendien ligt het WTC in het hartje van de drukke Zuidas en dan ligt snel bouwen met geprefabriceerde, maatvaste elementen voor de hand.
Uit onderzoek blijkt dat het bestaande betonskelet van toren D voldoende reserve-draagvermogen bezit om de belastingen uit de nieuwe tienlaagse opbouw in staal aan te kunnen. Wel wordt een groot deel van de betonkolommen versterkt. De centrale kern is met twee lagen verhoogd en krijgt assistentie van een extra stabiliteitskern en twee kleinere kernen. In de parkeergarage is een deel van de kolommen aan weerszijden opgedikt.
Sommige delen van de bestaande fundering krijgen hoge extra belasting te verduren. Daarom zijn in de garage 130 nieuwe funderingspalen ingebracht. Over de nieuwe palen is een staalconstructie geplaatst, toegerust met vijzels onder de poeren. Hierdoor kan het gebouw iets omhoog worden gekrikt om de bestaande funderingspalen te ontlasten en tegelijkertijd de nieuwe palen te activeren. Bij verdere toename van de belastingen tijdens het optoppen kan het vijzelen worden herhaald, om uiteindelijk tot de juiste belastingspreiding te komen.
De staalconstructie van de optop bestaat uit kolommen, recht op het stramien van toren D, met liggers en breedplaatvloeren. De 160 mm dikke breedplaatvloeren, verkozen vanwege de strenge akoestische eisen, zijn gevlinderd afgewerkt om het vloergewicht te beperken. De breedplaten zijn via deuvels verbonden met de liggers. Hierdoor wordt de dikte van het vloerpakket beperkt en de vrije verdiepinghoogte verruimd. De leidingen van de installaties kunnen door de sparingen in de stalen liggers worden doorgevoerd.
Waar de architecten de gevel van de plint over enkele verdieping laat inspringen, zijn negen vakwerkspanten van zware profielen en dubbele schoren geprojecteerd. Ze fungeren als overdrachtsconstructie.
Tower Ten is compleet met een nieuwe ‘laagbouw’ van 35 m hoog. Hierop komt een golvend dak van staal en glas, als nieuw lid van de familie van glooiende, lichte en slanke kappen die de torens van het WTC visueel verbinden. Om ook het nieuwe dak licht en slank te maken, wordt de dakconstructie uitgevoerd met twee stalen hoofdliggers (IPE 550) met ertussen slanke vakwerkliggers. Deze constructie verzorgt de vrije overspanning van twee atria van elk 20 m en kraagt nog eens tot 5 m uit.
Dat de nieuwe toren matcht met de bestaande bouw op de WTC-campus is mede terug te voeren op ‘voorkennis’ van de architecten. Zowel OZ Architect (ofwel Oever Zaaijer) als de twee partners in PLP Architecture, Lee Polisano en Ron Bakker, waren betrokken bij een eerdere renovatie en uitbreiding van het WTC in 2002. De twee PLP-partners werkten destijds bij Kohn Pedersen Fox.
Projectgegevens
Locatie: Strawinskylaan / Beethovenlaan, World Trade Center, Zuidas, Amsterdam • Omvang: 52.000 m2, w.v. 32.000 m2 uitbreiding en 20.000 m2 renovatie • Verwachte oplevering: 2021 • Aanvang bouw: november 2018 • Opdracht: CBRE DOF Development • Architectuur: PLP Architecture en OZ Architects • Constructief ontwerp: Van Rossum Raadgevende Ingenieurs • Hoofduitvoering: Ballast Nedam Bouw & Ontwikkeling Speciale Projecten • Installatietechniek: Unica • Staalconstructies: Staalbouw Nagelhout Bakhuizen • Projectmanagement: ABC Nova Real Estate Verhuur (kantoor)ruimten: CBRE en Van Gool Elburg • Impressies: PLP Architecture • Animatievideo (PLP Architecture, feb. 2019, Vimeo) • Redactie: Arend Dolsma, Bouwen met Staal (november 2019)