Fenix I verrijst

Aan de Rijnhaven van de Rotterdamse Maas ondergaat de Fenixloods I de transformatie tot ‘hotspot’ voor horeca, retail, cultuur en creatie. Bovendien wordt het vroegere havengebouw opgetopt met 212 vrij indeelbare loftappartementen, compleet met buitenterrassen en een collectieve binnentuin. Het ontwerp is van Mei architects and planners.

‘Fenixloods I’ is een van de meest omvangrijke herbestemmingsprojecten in ons land van dit moment. Met de renovatie van de loods en het toevoegen van een compleet woongebouw gaat bijna 45.000 m² gemoeid. Het transformatieproject is ontsprongen aan de ambitie van de gemeente Rotterdam om de wijk Katendrecht, direct achter de Fenixloods, om te vormen van achterstandswijk tot een vitale en gewilde ontmoetings- en vestigingsplaats.

De herstructurering van het gebied is zo’n tien jaar geleden gestart en heeft al herkenbaar zijn beslag gekregen. Katendrecht staat inmiddels te boek als attractief uitgaansgebied. Het toevoegen van nieuwe woningen (en daarmee de komst van nieuwe bewoners) moet bijdragen aan de verdere verdichting, de levendigheid en de bedrijvigheid in het gebied. Maar tegelijkertijd dient het industriële erfgoed aan de Maas zoveel mogelijk behouden te blijven en ’t liefst te worden hergebruikt.

Deze beide uitgangspunten vormen de bouwstenen van het plan van Heijmans Vastgoed tot herontwikkeling van Fenixloods I. Deze loods aan de Maas, gebouwd in de jaren ’50, was na het vertrek van de havenactiviteiten uit het gebied sinds de jaren ’80 in ongebruik geraakt. In overleg met de Dienst Stadsontwikkeling van de gemeente is besloten om bovenop de loods een nieuw woonvolume te plaatsen.

Mei architects & planners heeft het herontwikkelingsplan onder meer uitgewerkt met een afgewogen renovatie van de loods, met behoud van de oorspronkelijke betonnen constructie en bouwkundige elementen. Het 125 m lange gebouw wordt geschikt gemaakt voor retail-, horeca-, culturele en creatieve functies die hun aanbod afstemmen op de bewoners en bezoekers van het aangrenzende Deliplein, aan de stadszijde van de loods.

In de loods worden commerciële ruimten, een zogeheten cultuurcluster (voor circus- en dansactiviteiten), kadewoningen, verdiepte bergingen, een eenlaagse kelder en een openbare parkeergarage met fietsenstalling ondergebracht. Voor de garage is wel sloop van een deel van de loods noodzakelijk geweest. De nieuwe constructies van parkeergarage en cultuurcluster worden uitgevoerd in staal met staalplaat-betonvloeren. De stalen trappen in de passage worden vrij (zonder kolommen) via ankers opgehangen aan de stalen liftkern.

Aan de stadszijde (Veerlaan) laat Mei het bestaande aantal bouwlagen verkleinen om zo beter aan te sluiten op de omringende, lagere bebouwing. Aan de kant van de Rijnhaven worden juist bouwlagen toegevoegd. Hier komen de 212 woningen – waarvan 78 huur en 134 koop – met uitzicht over de Maas en de wijk Katendrecht. Grootte, indeling en afwerking van de loftwoningen worden bepaald in overleg met de toekomstige eigenaren. Een loftwoning is minimaal 40 m² met een 11m² groot balkon. De woning is per 20 m² te vergroten (tot 40 m², 60 m² enz.). De appartementen zijn zowel horizontaal als verticaal inclusief vide in te delen.

Om bij de nieuwe, grote opbouw de ingrepen in de karakteristieke betonconstructie van de loods tot het minimum te beperken, heeft ABT een stalen tafelconstructie ontworpen, als overgang tussen de constructie van de oudbouw en de constructie van de nieuwe opbouw. Dankzij het geringe gewicht kon de tafelconstructie direct bovenop de loods worden gehesen. Nu fungeert de constructie als werkvloer voor de gestort-betonnen draagconstructie van de bovenbouw.

De tafel is een stalen vakwerkconstructie die rust op ronde stalen kolommen die dwars door de loods steken. De ruimtelijke, zo’n 5 m hoge vakwerken maken het mogelijk om óók in de tussenlaag loftwoningen te plaatsen. Deze appartementen krijgen terrassen die direct uitkomen op de binnenhof op het dak van de loods. De woningen in de betonnen bovenbouw liggen met galerijen en balkons rondom de binnenhof.

De balustrades van de terrassen lopen over de volle breedte van de woningen en worden opgebouwd uit glaspanelen, ingeklemd tussen stalen ‘mijmerbeugels’. De voortdurende repetitie van deze beugels geeft de nieuwe bovenbouw een passende industriële look en houdt de herinnering aan het havenverleden levend.

In december 2015 is de uitvoering van de loodsrenovatie begonnen, in november 2017 is ook de bovenbouw gestart. De hoofduitvoering berust bij Heijmans Woningbouw. De staalconstructies komen van CSM. Oplevering van de complete transformatie is voorzien voor volgend jaar.

• Mei architects and planners
• video’s bouw Fenix I (Mei Architects and planners, © Amber Heij)
• live webcam
• Fenixlofts
• Afbeeldingen: Mei architects and planners & WAX (impressies), Gemeente Rotterdam, Mei