Puur circulair

Op doordeweekse dagen bestemd voor bewegingsonderwijs, ’s avonds en in het weekend het domein van Korfbal Vereniging Wageningen, en te allen tijde herbruikbaar op bouwdeelniveau. Dat is sportaccommodatie Het Binnenveld, naar ontwerp van Lichtstad Architecten i.s.m. met Rotsbouw en Breman Installatiegroep.

Het gaat Korfbal Vereniging Wageningen voor de wind. Het ledental stijgt, de sportieve prestaties zitten in de lift en daarmee ontstaat de behoefte aan een sportgebouw van eredivisieniveau. Lichtstad heeft hierin voorzien, samen met de bouwer en installateur van dienst.

De nieuwbouw is gesitueerd aan de westrand van Wageningen, tussen de Marijkeweg en Lawickse Allee. Dat kan niemand op locatie ontgaan. Vanuit het groene talud verrijst een imposante staalblauwe doos, geleed door een gebouwhoge, beglaasde entreepartij en een ornamentale luifel die de bezoekers verlokt en verwijst naar de toegang. Via de entree loopt de luifel door naar het buitenterras dat vergezichten biedt op de naburige sportvelden. Aan de zonnige zuidzijde van het gebouw geeft de luifel de benodigde schaduw en beschutting.

Tegelijkertijd is de luifel een van de (direct zichtbare) manifesten van de ontwerpfilosofie achter Het Binnenveld: het gebouw, als toonbeeld van circulariteit. De luifel bevat verticale lamellen met draaibare zonnepanelen. Elke lamel heeft drie vlakken en elk vlak een eigen functie. Eén vlak is gevuld met de PV-panelen, een tweede met lichtreclamepanelen en de derde met panelen voor het opnemen van fijnstof. De vlakken kunnen ook een alternatieve vulling krijgen, zoals ledverlichting, óf worden gedemonteerd en vervangen door bijvoorbeeld planten.

De mogelijkheden van hergebruik houden niet op bij de luifel. Zo heeft het gebouw een stalen draagconstructie met demontabele verbindingen. Het leeuwendeel van het staal is onbehandeld gebleven. Ja natuurlijk, het staal kán dan, als gevolg van het contact met de buitenlucht, in de loop der tijd oppervlakkig corroderen. Maar het beeld van een ietwat doorleefde constructie past wel bij een circulair gebouw. Het voornaamste is dat een onbehandelde staalconstructie nog gemakkelijker uit elkaar kan voor hergebruik van de onderdelen in nieuwe projecten.

Van hergebruik zal ’t echter op de korte termijn hoogstwaarschijnlijk niet komen. Het gebouw is voorbereid op een lange economische levensduur dankzij de obstakelvrije vloervelden, een gunstige verhouding tussen vloer- en geveloppervlakten en de heldere en compacte indeling. De algemene functies zijn ondergebracht in de plint, op de eerste verdieping huist de horeca met daarop aansluitend de sportvloer met de secundaire functies.

De verfijning en precisie in de detaillering heeft ertoe geleid dat de ruwbouw ’t gemakkelijk kan stellen zonder afbouw. Kunnen ruwbouwelementen zonder afwerking nogal eens een lomp overkomen, de pure ruwbouw van Het Binnenveld paart de hergebruikspotentie aan een blijvende esthetische meerwaarde. Energetisch gezien is Het Binnenveld geheel zelfvoorzienend. Voor ‘nul-op-de-meter’ zorgen zonnepanelen op het dak van de hal en in de lamellen van de luifel.

Projectgegevens:

Locatie: Marijkeweg, Wageningen • Oplevering: november 2018 • Start bouw: oktober 2017 • Opdracht: gemeente Wageningen en Korfbal Vereniging Wageningen • Projectbegeleiding: M3V • Architectuur: Lichtstad Architecten • Constructief ontwerp: JWM te Boekhorst adviseur voor bouwtechniek • Installatietechniek: Breman Installatiegroep • Hoofduitvoering: Rotsbouw • Staalconstructies: Bentstaal • Foto’s: Lichtstad Architecten • Redactie: Arend Dolsma (Bouwen met Staa), juni 2020