Mega duurzaam

Vergelijkingen met Silicon Valley zijn al gemaakt. Ja, het nieuwe hoofdkwartier van Booking.com in Amsterdam wordt inderdaad reusachtig. Momenteel staat het project te boek als een van de grootste binnenstedelijke in Europa. Op het hoofdstedelijke Oosterdokseiland krijgt de internationale internetonderneming een eigen hoofdzetel van 63.500 m² met kantoren, trainingsfaciliteiten en publieke voorzieningen. Een vernieuwde en uitgebreide parkeergarage en een heus woongebouw brengt het totaaloppervlakte van de campus op 72.500 m². Dat alles naar ontwerp van UNStudio. Maar behalve omvangrijk is het project ook groot(s) in duurzaamheid.

Booking.com wil haar 4.000 medewerkers, nu nog werkzaam in diverse vestigingen verspreid over de hoofdstad, bijeenbrengen op de kop van het Oosterdokseiland aan het IJ, op zwemafstand van het oude centrum en het Centraal Station. Als afrondend onderdeel van het herontwikkelingsplan Oosterdokseiland gaat de nieuwe campus fungeren als ‘social work hub’ van het gerevitaliseerde stadsdeel; de hotspot voor werknemers, omwonenden en bezoekers om te ontmoeten, te werken en uit te gaan.

Daartoe heeft UNStudio een veelvormig, multifunctioneel gebouwenensemble ontworpen. Bij de uiterste ronding van het eiland is het hoofdgebouw geprojecteerd met ruimte voor zo’n 4.600 verschillende werkplekken, trainingscentrum, co-creatie-, overleg- en ontmoetingsruimten, auditorium, restaurants en dakterras. De werk- en leerfuncties zijn voornamelijk gesitueerd op de splitlevel-verdiepingen, doorsneden met twee reusachtige, gebouwhoge atria en (daarom) onderling verbonden via loopbruggen. De publieke functies bevinden zich hoofdzakelijk op de begane grond, met daaronder een ruime parkeergarage en fietsenstalling. Aan één zijde grenst het polygonale hoofdgebouw aan een rechthoekig woongebouw van circa 7.500 m². Hier is plaats voor 41 appartementen, variërend van studio tot tweelaagse gezinswoning en van 67 tot 300 m².

Met een oplevercertificaat BREEAM Excellent als ambitie en het ontwerpcertificaat BREEAM Excellent al in de tas, is direct duidelijk dat duurzaamheid voorop staat in het project. In de optiek van UN is duurzaamheid integraal onderdeel van de ontwerpopgave, met een sterke focus op het welzijn van alle gebruikers en een positieve impact op de directe omgeving en de stad als geheel. Die visie heeft geresulteerd in een zogeheten active design waarbij medewerkers en bezoekers veel kunnen lopen, daglicht ervaren, inpandige doorkijkjes wordt geboden en genieten van een panoramisch uitzicht. De vrij indeelbare ruimten zijn toegerust met transparante gevels van doorgaans verdiepinghoog, zonwerend glas, waarmee de connectie met de omgeving wordt gelegd. De transparantie van de huid en de toegankelijkheid van de publieke functies voor de omwonenden resulteert in interactie met de context.

Om het verblijfsklimaat te allen tijde comfortabel te houden en tegelijkertijd de energienota laag, is het gebouwbeheerssysteem aangevuld met een Smart Building systeem met indoor positioning en machine learning algoritmes. Hierdoor kunnen de daartoe bevoegde medewerkers via een app, ID of tag de temperatuur, ventilatie en verlichting afstemmen op de behoeften. Daarnaast monitoren de systemen hoeveel mensen in het gebouw zijn en waar ze zich bevinden, waardoor bijvoorbeeld (onnodig) gebruik van verlichting of beschikbaarheid van ruimten is vast te stellen.

Klimaat- en verlichtingsinstallaties zijn weggewerkt in de plafonds van de ruimten, ventilatie verloopt via de verhoogde vloeren. Warmte- en koude verdelers en luchtbehandelingscentrale zijn ondergebracht in de kelder van het gebouw. Vandaaruit wordt warme, koude en ventilatielucht via vijf schachtkernen door het gebouw verspreid. In de kelder staan ook twee noodaggregaten, 2.000 kVA elk, zodat bij stroomuitval de bedrijfsprocessen door kunnen gaan. Elektrische energie wordt verkregen uit 1.500 zonnepanelen op het dak.

Om de omvang van het project ook maar eens in materialen uit te drukken: de fundering van het complex telt 1.200 betonnen buispalen, met een gezamenlijke lengte van 20 km ofwel een ritje Amsterdam–Haarlem. Met het benodigde staal zou je een halve Eiffeltoren kunnen bouwen. Op de nieuwe campus van Booking.com in Amsterdam wordt het staal vooral ingezet voor slanke en lichtgewicht draagconstructies, opgebouwd uit boomvormige kolommen van staalbeton met (geïntegreerde) stalen liggers en staal-plaatbetonvloeren.

Projectgegevens:

Locatie: Oosterdokseiland (kavels 5b en 6), Amsterdam • Omvang: 72.500 m² (waarvan 63.500 m² hoofdgebouw, 7.500 m² woongebouw en 1.500 m² voorzieningen) • Verwachte oplevering: 2022 • Start bouw: juli 2018 • Opdracht: Booking.com (kantoren en retail) en BPD (woongebouw) • Architectuur: UNStudio • Constructief ontwerp: Aronsohn • Geveladvies: IBS • Advies bouwfysica, akoestiek en brandveiligheid: Cauberg Huygen BV • Advies bouwkosten: IGG • Installaties: Klimaatservice Holland en Van der Pol Elektrotechniek • Projectmanagement: CBRE en Royal HaskoningDHV • Hoofduitvoering: Züblin Nederland • Staalconstructies: Spannverbund • Staalplaat-betonvloeren (Comflor 210 en 46): Prince Cladding • Gevelbouw: Scheldebouw • Gevels: Sorba • Introductievideo (ODE Oosterdokseiland, januari 2020, YouTube) • Impressies: UNStudio en MOSS (interieur) • Foto’s: Prince Cladding, skycrapercity • Redactie: Arend Dolsma (Bouwen met Staal), november 2021