Tower 10

In 2002 waren ze nog verantwoordelijk voor een ingrijpende reconstructie en forse uitbreiding van het complex. Nu trekken het Amerikaanse PLP/Architecture en het Nederlandse OZ Architects weer samen op voor het World Trade Center in Amsterdam; ditmaal voor Tower 10, de renovatie en uitbreiding van de bestaande toren D.

Ook de architect van het eerste uur, Ron Bakker van PLP/Architecture, is weer van de partij. In 1996 schetste hij, toen nog werkzaam bij Kohn Pederson Fox, het masterplan voor het nieuwe zakencentrum aan het hoofdstedelijke Zuidplein, naast Station Zuid. Een dikke 25 jaar en negen torens later, is zijn ontwerp voor Tower 10 volop in uitvoering. OZ Architects (voorheen: OeverZaaijer Architecten) is wederom betrokken als uitwerkend architect.

Mede dankzij de ‘voorkennis’ die de architecten inbrengen, is Tower 10 voorbestemd een vanzelfsprekend onderdeel te worden van het bestaande gebouwenensemble van WTC. Dat ensemble omvat op dit moment negen torens (A t/m I), met een collectief vloeroppervlakte van zo’n 150.000 m². Meer dan 300 bedrijven en instellingen uit 30 verschillende landen houden inmiddels kantoor in het WTC. Ze zijn in het facilitaire gezelschap van onder meer restaurants, cafés, een reisbureau, kapsalon en fysiotherapie- en tandartspraktijken.

Na de oplevering in 1985 ondergingen de bestaande torens tussen 2002 en 2004 een grondige renovatie (onder meer voor nieuwe glasgevels) en werd 40.000 m² nieuwbouw toegevoegd. Tower 10 doet daar nog eens 32.000 m² bij, middels uitbreiding van de bestaande toren D. Daarnaast voorziet het project in renovatie van de reeds beschikbare 20.000 m² in D.

Uitbreiding gebeurt in de vorm van een nieuwe, twaalflaagse toren, gekoppeld aan de bestaande toren. Daartoe is eerst het betonskelet van de oude toren gestript. Nu wordt, vanaf de parkeergarage, het staalskelet van de nieuwe toren tegen de kale constructie van oude toren aangebouwd. Bovenop de bestaande toren verrijst een tweede staalskelet met nog eens tien bouwlagen.

Onderzoek heeft uitgewezen dat het bestaande betonskelet voldoende reserve-draagvermogen bezit om de belastingen uit de nieuwe tienlaagse stalen opbouw aan te kunnen. Wel is een groot deel van de betonkolommen versterkt. De centrale kern is met twee lagen verhoogd en krijgt assistentie van een extra stabiliteitskern en twee kleinere kernen. In de parkeergarage is een deel van de kolommen aan weerszijden opgedikt.

Om de hogere belasting op te nemen, zijn in de garage 130 nieuwe funderingspalen ingebracht. Over de nieuwe palen is een staalconstructie geplaatst, met vijzels onder de poeren. Hierdoor kon het gebouw iets omhoog worden gekrikt om de bestaande funderingspalen te ontlasten en tegelijkertijd de nieuwe palen te activeren. Bij verdere toename van de belastingen tijdens het optoppen kan het vijzelen worden herhaald, om uiteindelijk tot de juiste belastingspreiding te komen.

De staalconstructie van de opbouw bestaat uit kolommen, recht op het stramien van toren D, met liggers en breedplaatvloeren. De 160 mm dikke breedplaatvloeren, verkozen vanwege de strenge akoestische eisen, zijn gevlinderd afgewerkt om het vloergewicht te beperken. De breedplaten zijn via deuvels verbonden met de liggers. Hierdoor wordt de dikte van het vloerpakket beperkt en de vrije verdiepinghoogte verruimd. De leidingen van de installaties kunnen door de sparingen in de stalen liggers worden doorgevoerd.

Tower Ten is compleet met een 35 m hoog ‘podiumgebouw’ met een stalen draagconstructie en een golvend dak van staal en glas, als nieuw lid van de familie van glooiende, lichte en slanke kappen die de torens van het WTC visueel verbinden. Om ook het nieuwe dak licht en slank te maken, wordt de dakconstructie uitgevoerd met twee stalen hoofdliggers (IPE 550) met ertussen slanke vakwerkliggers. Deze constructie verzorgt de vrije overspanning van twee atria van elk 20 m en kraagt nog eens tot 5 m uit.

De keuze voor stalen hoofddraagconstructies zit ‘m in het relatief geringe eigengewicht, de hoge bouwsnelheid én de beperkte hinder voor de omgeving. Tijdens de bouw moet het World Trade Center gewoon door kunnen draaien, zonder overlast van transportbewegingen, geluid, stof en afval. Bovendien ligt het WTC in het hartje van de drukke Zuidas en dan ligt snel bouwen met geprefabriceerde, maatvaste elementen voor de hand.

Na oplevering, in de loop van volgend jaar, gaat Tower 10 vooral dienstdoen als (verhuur)kantoor. Potentiële huurders hebben keuze uit verschillende kantoorgrootten: vanaf 25 m² (serviced kantoren), vanaf 200 m² (kantoorunits), van 1.200 tot 3.800 m² (kantoorvloeren) en van 6.000 tot 12.000 m² (kantoorpaviljoens). Mede dankzij de open verdiepingplattegronden zijn de kantoorruimten gemakkelijk en op elk gewenst moment kleiner of groter te maken. Horeca en andere publieke faciliteiten zijn geprogrammeerd in de tweelaagse plint. De bestaande tweelaagse parkeergarage heeft in horizontale richting de gewenste capaciteitsvergroting gekregen, om geprepareerd te zijn op een grotere toestroom van kantoorpersoneel.

Projectgegevens:

Locatie: Strawinskylaan / Beethovenlaan, World Trade Center, Zuidas, Amsterdam • Omvang: 52.000 m², w.v. 32.000 m² uitbreiding en 20.000 m² renovatie • Verwachte oplevering: 2022 • Aanvang bouw: november 2018 • Opdracht: CBRE DOF Development • Architectuur: PLP Architecture en OZ Architects • Constructief ontwerp: Van Rossum Raadgevende Ingenieurs • Hoofduitvoering: Ballast Nedam Bouw & Ontwikkeling Speciale Projecten • Installatietechniek: Unica • Staalconstructies: Staalbouw Nagelhout Bakhuizen • Projectmanagement: ABC Nova Real Estate • Verhuur (kantoor)ruimten: CBRE en Van Gool Elburg • Impressies: PLP Architecture • Foto’s: Ballast Nedam, Skyscrapercity, Marcel Steinbach • Animatievideo (PLP Architecture, feb. 2019, Vimeo) • Redactie: Arend Dolsma, Bouwen met Staal (juli 2021).