Van het oorspronkelijke complex van Tieleman & Dros uit 1877 waren slechts enkele gebouwen overgebleven, waaronder het voormalige directiegebouw en het Ketelhuis. De panden stonden lange tijd op de slooplijst om plaats te maken voor een nieuw appartementencomplex. New Urban Link en BEAT/development wisten de gemeente Leiden aan te zetten tot een gunningsprocedure voor herbestemming.

In de zomer van 2013 werd de transformatie gegund aan de Bouwgroep Woonfabriek Tieleman & Dros: een collectief van de particuliere opdrachtgevers / toekomstige eigenaren, OntwerpJeWoning, Vink Bouw en architectenbureau GAAGA. GAAGA maakte het herbestemmingsontwerp, volgens de methode van OntwerpJeWoning.
Centraal ontwerpuitgangspunt was om de uiteenlopende woonwensen van de opdrachtgevers afgewogen en zonder al te verstrekkende ingrepen in te passen in het bestaande complex (inmiddels gemeentelijk monument).

De bestaande, grote en hoge hallen bezaten voldoende volume voor de nieuwe woonfunctie, maar boden onvoldoende daglicht en geen opties voor buitenruimten. Deze manco’s zijn weggenomen door een van de minder karakteristieke hallen te verwijderen. Hierdoor is ruimte ontstaan voor een gemeenschappelijke binnentuin en aangrenzende privéterrassen. De woningen aan het hofje krijgen hierdoor een extra gevel waarmee de daglichttoetreding is gegarandeerd.

Voor de meer ‘inpandige’ woning is een patio gecreëerd via een doorbraak in het bestaande dak. In de donkere delen van het complex zijn de ruimten ondergebracht die met weinig daglicht toekunnen, zoals gangen en berging.

De andere vier delen van het complex zijn blijven staan, inclusief de authentieke bakstenen gevels en houten- dan wel stalen draagconstructies. Binnen de bestaande structuur zijn 12 op maat gemaakte woningen ingevoegd. De woningen verschillen in type (van loft tot studio), maatvoering (50 tot 200 m²), indeling en afwerking. Hiermee is afgestemd op de verschillende woonwensen én op de gegeven variatie aan afmetingen en constructies van het industrieel erfgoed.

Het programma van de Woonfabriek is compleet met een nieuw blok op de hoek van de oudbouw. Dit blok biedt plaats aan vier appartementen. Behalve de binnentuin is het ook het parkeerterrein voor collectief gebruik.

• GAAGA Architecten
• Foto’s: GAAGA Architecten.

ADO, jan.2018.