Sportcampus Zuiderpark voorziet in een topsporthal van 30.000 m² met 3.500 zitplaatsen, een beachsporthal, een turnhal, een dubbele, opsplitsbare breedtesporthal, een zaal voor zelfverdedigingsporten (‘dojo’), een danszaal, vier gymzalen en 21 college-, instructie- en practicumruimten. Met dit programma biedt de campus alle ruimte aan wedstrijden en trainingen van lokale, regionale en landelijke sportverenigingen, waaronder het Beachvolleybal Team Nederland en het Regionaal Zaalvoetbal Trainingscentrum van de KNVB.

Het sportonderwijs is in het gebouw vertegenwoordigd door enkele onderdelen van de School voor Lifestyle, Sport en Bewegen van het ROC Mondriaan (met zo’n 200 studenten) en de opleidingen Sportmanagement en Leraar Lichamelijke Opvoeding (HALO, circa 1.150 studenten) van de Haagse Hogeschool. Naast de sporthallen en lesruimten beschikken de beide onderwijsinstellingen hier over een ‘gymzaal van de toekomst’ voor onderzoek naar sport en beweging. Alle faciliteiten van de campus zijn eveneens inzetbaar voor recreatieve en sportieve activiteiten van de inwoners van Den Haag.

De verschillende gebruikers delen zoveel mogelijk de verschillende ruimten en voorzieningen. Op bepaalde plekken in het gebouw lopen de functies door elkaar. Wel is een duidelijke scheiding aangehouden tussen de sporters en het publiek. Bestemd voor sporters zijn de sportfaciliteiten op de begane grond met de hallen in rijen naast elkaar en de dojo en danszaal op de verdieping. De bezoekers worden via trappen direct naar de tribunes geleid. De onderwijsfuncties zijn over beide bouwlagen verdeeld. Ze liggen voornamelijk aan de entreezijde. De gemeente is officieel eigenaar van de sportfaciliteiten, zo’n tweederde deel van het complex.

In de campus draait ’t uiteraard om beweging. Om dit hoofdthema kracht bij te zetten, heeft FaulknerBrowns rondom de verdiepingen van het complex een dynamisch ‘lint’ gedrapeerd, als referentie aan het veelgebruikte attribuut bij het turnen. De dubbelgekromde gevelconstructie is bekleed met losanges van roestvast staal. Zo’n 11.000 van deze gevelpanelen zijn verspringend gemonteerd binnen zuiver verticale voegen, in een ‘Ribbon’.

Vanwege de verlopende onder- en bovenranden van de gevel, de uitkragingen en verschillende schuinstanden en de variabele hellingshoek van het dakvlak leek de inzet van 11.000 unieke panelen onvermijdelijk. Op elke plek in de gevel zou een paneel met eigen vorm moeten komen. Met behulp van een parametrisch model is constructeur ABT tot een dusdanige optimalisatie van de gevelbekleding gekomen dat uiteindelijk slechts één type paneel van 3x0,6 m volstaat om het patroon van de Ribbon overal door te zetten. Het voegwerk vangt de afwijkingen in toleranties op. Bij de hoofdentree ‘klapt’ het lint om naar het dak. Hierdoor ontstaat ruimte voor de glasgevels van de gebouwplint.

Sportcampus Zuiderpark telt in totaal 32.320 m² bvo bij een begane-grondvloer van 200x150 m. Dit grondvlak is opgedeeld in drie verschillende zones, alle drie onder één dak van ruim 20.000 m². Door alle grote hallen op rij te plaatsen, is de dakoverspanning overal gelijk gebleven: 56 m. Vanaf de hoofdentree loopt het dak geleidelijk op richting de sportveldzijde, tot een maximumhoogte van 25 m. Hierdoor past de campus als vanzelfsprekend in zijn parkomgeving. De ‘groene’ inpassing wordt versterkt door de mos-sedum bedekking van het dak.

Voor het dak ontwierp ABT een constructie van stalen vakwerken (voor de grote overspanningen), gecombineerd met IPE- en HE-liggers. Aan deze dakconstructie kunnen alle installaties, de sportvoorzieningen en de flexibele scheidingswanden hangen. Om te besparen op kilo’s constructiestaal, heeft ABT de vorm van de vakwerken geoptimaliseerd. Per constructiedeel verdelen windliggers de krachten uit wind en scheefstand over de stabiliserende elementen. Daarnaast is het stramien zó gekozen dat gordingen voor het dragen van de stalen dakplaten achterwege blijven. De verdiepingvloeren zijn uitgevoerd als kanaalplaatvloeren op stalen liggers (Gerberliggers). Het casco is compleet met kokerkolommen op een begane-grondvloer van geïsoleerde breedplaten met een in het werk gestorte druklaag. De fundering is van prefab-beton.

Met zijn geprefabriceerde en materiaalextensieve staalconstructie, vlot geassembleerd, zonder bouwafval en met weinig transportbewegingen en omgevingshinder, is Sportcampus Zuiderpark eigenlijk al tijdens de bouw duurzaam. Op advies van ZRi en Deerns Nederland wordt in een duurzame gebruiksfase voorzien via eigen energieopwekking uit zonnepanelen op het dak, aangevuld met zonnecollectoren voor verwarming van het douchewater.
Dit energetische dak gaat vergezeld van warmte- en koudeopslag (wko) in de bodem, warmtepompen, lage-temperatuur vloerverwarming, gebalanceerde ventilatie met warmteterugwinning, ledverlichting met aanwezigheidsregeling en waterbesparende voorzieningen zoals zuinige kranen en spoelonderbreking. Met dit maatregelenpakket kan de campus de CO₂-neutraal draaien.

• FaulknerBrowns Architects
• ADO, nov. 2017