In september 2015 is Geveke Bouw & Ontwikkeling begonnen met de nieuwbouw op het binnenterrein van het complex. Op deze centrale positie worden de gemeenschappelijke functies gehuisvest en korte, logische verbindingen gelegd tussen de verschillende complexdelen. Naast het nieuwe onderkomen is voorzien in de renovatie van het bestaande hoofdgebouw uit 1922 en twee uitbreidingen uit latere jaren. Het complex is indertijd gebouwd voor de Nijverheidsschool. De huidige gebruikers zijn de Academies voor Gezondheidsstudies en Verpleegkunde van de Hanzehogeschool.

Het oorspronkelijke gebouw is ontworpen door architect Jan Gerko Wiebenga en geldt als een van de vroege wapenfeiten van het Nieuwe Bouwen. Deze architectuurstroming, gekenmerkt door sobere vormentaal en scheiding van functies, waaide begin vorige eeuw vanuit Duitsland over naar ons land. Bekende Nederlandse representanten – naast Wiebenga – waren onder meer Gerrit Rietveld, Jan Duiker, Frits Peutz en Brinkman en Van der Vlugt.
Het Wiebengacomplex is inmiddels Rijksmonument. Het authentieke karakter is weer helemaal van deze tijd, maar de ruimtelijke indeling, klimaatbeheersing en duurzaamheid zijn niet meer naar huidige maatstaven. Daarmee is een renovatie onafwendbaar.

Zowel het renovatieontwerp als het ontwerp voor de nieuwbouw zijn vrucht van samenwerking tussen DP6 Architectuurstudio, Bierman Henket Architecten en ABT. In het nieuwbouwontwerp heeft dit trio de essentiële karakteristieken van het werk van Wiebenga verdisconteerd: strak symmetrische volumes en efficiënte plattegronden met een heldere zonering van de meer publieke en meer private functies én een grote (her)indelingsvrijheid. Door deze functionele flexibiliteit is de nieuwbouw ook in staat om extra capaciteit te leveren bij een (onverwachte) toename van onderwijsactiviteiten of studenten.

Naast respectvol jegens de monumentale buur is het nieuwe gebouw vooral ook aardbevingsbestendig. Om te anticiperen op plaatselijke bevingen bestaat de draagconstructie uit pendelend uitgevoerde betonnen kolommen ter ondersteuning van verdiepingvloeren en dak en vier strategisch geplaatste ‘slender walls’ van staal. Deze stabiliteitswanden nemen tevens de aardbevingsbelasting op door mee te bewegen bij trillingen of schokgolven.
De draagconstructie staat los van de bestaande bouw, zodat oud en nieuw elkaar bij een beving geen schade toebrengen. De maximale uitslag bij bevingen van beide gebouwen is voor constructeur ABT|Wassenaar leidend geweest bij het bepalen van de onderlinge afstand van de constructiedelen.

De gevels worden opgebouwd uit gebouwhoge composietelementen die grote vervormingen aankunnen. De toepassing van relatief kleine ruiten zorgt ervoor dat de vervorming per ruit gering blijft. De gevelaansluitingen zijn ‘kreukelzones’ van lichte materialen. Deze zones zijn eenvoudig te herstellen en voorkomen dat andere, meer cruciale onderdelen van het gebouw schade oplopen.

Ook de oudbouw wordt aardbevingsbestendig. De bestaande monumentale delen zijn op aardbevingsbestendigheid getoetst. Op grond hiervan zijn in het ontwerp enkele prestatieverbeterende maatregelen meegenomen. Zo worden de bestaande stalen puien in de buitengevel letselveilig geïsoleerd en de balkconstructies in de gangen geborgd.

• Impressies: DP6 en Bierman Henket Architecten, foto: Hans R. van der Woude.
• Red.: Arend Dolsma (Bouwen met Staal), nov. 2015.