De vroegere Ketelmakerij, gebouwd in 1920, is nu de hoofdvestiging van schouwburg De Kompanje, die overkomt uit het centrum van Den Helder. De verplaatsing is onderdeel van een breed cultureel programma dat ter herontwikkeling van Willemsoord is uitgerold. De komst van de schouwburg geeft een nieuwe, krachtige impuls aan de sfeer en vitaliteit van de voormalige werf en promoveert het gebied tot het nieuwe cultuur- en entertainmentcentrum van de stad.

Ook de schouwburg zelf gaat er flink op vooruit. In de Ketelmakerij beschikt de schouwburg over een fors hoofdtoneel met grote toneelopening waardoor de programmeringsmogelijkheden zijn verruimd. De grote, getrapte begane-grondvloer en het dubbele balkon leveren een onbelemmerd zicht op het toneel.

Om de karakteristieke, ruimtelijke opbouw van de hal – als een basiliek met een middenbeuk en zijbeuken – en zijn typisch industriële stalen draagconstructie te behouden, is de theaterzaal precies in de brede en hoge middenbeuk geplaatst. De foyers met horecavoorzieningen zijn ondergebracht in de twee smallere en lagere zijbeuken.

De theaterzaal staat als een soort vrijstaand meubelstuk tussen glazen wanden van vloer tot plafond. Hierdoor kan de bezoeker vanuit de foyer dwars door de theaterzaal heen kijken en vanuit de zaal het oog houden op de foyers. Vanuit elk standpunt is de architectuur van de monumentale hal te ervaren. Wel zijn de glazen wanden aan de binnenzijde toegerust met houten panelen die handmatig deels of geheel kunnen worden gesloten, als de voorstelling daarom vraagt. In opgevouwen toestand hangen de wandpanelen tegen de bestaande vakwerkkolommen die tevens dienst doen als ophangpunt voor de theaterverlichting. Ook de oude werkkraan aan de dakconstructie is blijven hangen en ondersteunt de theatertechniek.

De voornaamste ingreep in het oude casco betreft de nieuwe toneeltoren. De staalconstructie van deze 26 m hoge toren is inpandig geassembleerd met behulp van kleine mobiele hoogwerkertjes. Een torenkraan is ingezet voor de montage van het deel boven het bestaande dak. De twee balkons zijn eveneens uitgevoerd als staalconstructies.

De ruimten rondom de theaterzaal zijn met minimale middelen geschikt gemaakt voor hun foyerfunctie. De bakstenen gevels en stalen vakwerken zijn zoals ze waren. De vloer heeft een nieuwe afwerking met vloerverwarming gekregen. Nieuwe raamkasten aan de binnenzijde van de oude ramen zorgen voor extra isolatie.

Een kleine theaterzaal met vlakke vloer en een grand café zijn ondergebracht in de aangrenzende hal ‘De Kathedraal’, de voormalige bankwerkerij uit 1916. Deze hal bevat tevens een entree naar de stad Den Helder, in aanvulling op de hoofdentree aan de Maritieme Binnenhaven.

Grote evenementen, zoals beurzen en popconcerten, kunnen terecht in de Stadshal. Deze derde hal heeft dezelfde basilieke opbouw als de theaterhal, maar valt langer en breder uit. Een ‘hovercraft’-tribune en zeven bruggen op de bestaande kraanbaan boven de middenbeuk ondersteunen de functionele flexibiliteit van deze hal. Met lage wandpanelen is de grote zaal op te delen in kleinere, intieme zaaltjes.

De herbestemming van het gehele, 7.850 m² grote complex is ontwikkeld door Ontwikkelingsmaatschappij Zeestad. Bouwbedrijf M.J. de Nijs en Zonen trad op als hoofdaannemer. De nieuwe staalconstructies zijn verzorgd door Moeskops Staalbouw, onderneming binnen de GS Staalwerken Groep. Voor het constructief ontwerp tekent IMd Raadgevende Ingenieurs.

De schouwburg is op 16 oktober 2015 feestelijk in gebruik gesteld.

• http://vd-k.eu (Van Dongen–Koschuch Architecten)
• YouTube-video opbouw toneeltoren (IMd Raadgevende Ingenieurs)
• Foto’s: Allard van der Hoek.
• Red.: Arend Dolsma (Bouwen met Staal), nov. 2015.