Noorderhaven ligt naast het centrum van Zutphen, het spoor en de IJssel met de IJsselbrug en wordt momenteel omgevormd tot woon-/werkgebied. In het verleden fungeerde de wijk als opslag- en doorvoerhaven van hanzestad Zutphen. De nieuwe P+R houdt deze herinnering levend. De associaties met de industriële voorgeschiedenis worden opgeroepen door stalen buiskolommen die het gebouw boven het maaiveld uittillen en houten lamellen die de verdiepingen afkleden.

De gevarieerde plaatsing van kolommen en lamellen verlenen het gebouw een dynamische aanblik. Die dynamiek wordt versterkt door de twee wokkelvormige hellingbanen aan één kopse zijde van de garage. Aan deze zijde grenzen de twee belangrijkste routes voor automobilisten en voetgangers onder het spoor door. Hier zijn dan ook de hoofdentree en de verticale ontsluiting van de parkeerlagen georganiseerd. De hellingbanen, eveneens bekleed met houten lamellen, waaieren langzaam naar boven uit, waardoor een sculpturaal neveneffect wordt bereikt. De andere kopse zijde van het gebouw is de logische voortzetting van de karakteristieke gevellijn van de langszijden.

Omwille van transparantie, openheid en vrije indeelbaarheid ontwierp JVZ Raadgevend Ingenieursburo de hoofddraagconstructie als geschoord staalskelet. De verdiepingvloeren zijn kanaalplaatvloeren met druklaag. Hiermee zijn kolomvrije overspanningen tot 15 m gehaald. De lichtgewicht constructie rust via betonnen poeren en balken op avegaarpalen. Op de onderste laag is de fietsenstalling  ondergebracht tussen damwanden, 1 m lager dan het aangrenzende maaiveld.

Door de verdiepingen van de garage boven het maaiveld te laten ‘zweven’ op de staalkolommen, is de begane-grondvloer geheel open gebleven en gevuld met daglicht. De daglichttoetreding tot de verdiepingen is verzekerd door de gepaste onderlinge afstand van de lamellen. De open ruimten tussen de lamellen zorgen tevens voor natuurlijke ventilatie van de garage.

Dat pakt weer voordelig uit voor de brandveiligheid. Adviesbureau Nieman berekende op basis van gelijkwaardigheid de brandwerendheid van de stalen (hoofd)draagconstructie. Bij een realistisch autobrandscenario valt de thermische belasting op de staalconstructie mede dankzij de natuurlijke ventilatie relatief laag uit. De kritieke temperatuur voor de hoofdraagconstructie ligt hoger dan de temperatuur die bij brand optreedt. Hierdoor was een brandwerende bescherming van de staalconstructie (via bijvoorbeeld brandwerende coating, spuitmortel of plaat) niet nodig: een mooie kostenbesparing.

De associatie met de ‘rode haan’ zit ‘m slechts in de verticale led-verlichting tussen de lamellen. In de avonduren wordt het licht uit de led lampen weerkaatst door de rode stalen strippen tussen de lamellen, waardoor de P+R Zutphen in vuur en vlam lijkt te staan.
Continental Car Parks en Aan de Stegge Twello hebben de garage in een half jaar tijd gebouwd. Afgelopen januari heeft opdrachtgever NS de garage in gebruik genomen. Mocht de NS in de toekomst méér willen dan de huidige 12.780 m² bvo, bij het ontwerp is rekening gehouden met een extra verdieping.

• Afbeeldingen: MoederscheimMoonen, Harry Noback, Bart van Hoek.

ADO, april 2017