Vijf adviezen voor sterker (middelbaar) techniekonderwijs
Het gebrek aan technische vakmensen in sectoren als de elektrotechniek, energievoorziening en bouw wordt dermate nijpend dat ’t grote maatschappelijke transities op het gebied van verduurzaming in de wielen gaat rijden. Dat komt vooral omdat steeds minder jongeren kiezen voor een technische mbo-opleiding, vindt de Industriecoalitie, en doet het nieuwe kabinet een vijftal beleidsaanbevelingen om de instroom in het mbo-technisch onderwijs en daarmee de uitstroom naar de ‘tekortsectoren’ uit het slop te halen.
« terug naar Nieuws13 december 2024
Het gebrek aan technische vakmensen in sectoren als de elektrotechniek, energievoorziening en bouw wordt dermate nijpend dat ’t grote maatschappelijke transities op het gebied van verduurzaming in de wielen gaat rijden. Dat komt vooral omdat steeds minder jongeren kiezen voor een technische mbo-opleiding, vindt de Industriecoalitie, een verbond van FME, Techniek Nederland, Bouwend Nederland, Koninklijke Metaalunie, WenB en BOVAG. De coalitie doet het nieuwe kabinet een vijftal beleidsaanbevelingen om de instroom in het mbo-technisch onderwijs en daarmee de uitstroom naar de ‘tekortsectoren’ uit het slop te halen.
Begin deze week sprak de MBO-raad bij monde van voorzitter Adnan Tekin nog haar grote zorgen uit over de afname van het aantal studenten in het middelbaar beroepsonderwijs. Dat aantal is gezakt van 469.400 studenten in 2023 naar 467.500 in 2024. ‘De cijfers zijn alarmerend’, stelt Tekin. ‘De daling in studentenaantallen gaat sneller dan verwacht, ondanks de positieve aandacht voor het mbo in de samenleving. Mbo’ers spelen een cruciale rol in onze vitale sectoren. We moeten nu in actie komen om te voorkomen dat de boel vastloopt.’ Sinds 2020 is het aantal mbo-studenten met ruim 30.000 gedaald.
Niet alleen de MBO-raad roept op tot onmiddellijk ingrijpen. Juist ten tijde van het Tweede Kamerdebat over het middelbaar beroepsonderwijs, doet de Industriecoalitie van FME, Techniek Nederland, Bouwend Nederland, Koninklijke Metaalunie, WenB en BOVAG een vijftal gerichte aanbevelingen aan de beleidsmakers in Den Haag om de instroom in de technische Mbo-opleidingen en uitstroom naar de techniekpraktijk vlot te trekken.
Financiële stimulans
Allereerst adviseert de Industriecoalitie het kabinet om (meer) financiële prikkels uit te delen, onder meer aan MBO-instellingen om meer of betere opleidingen in techniek aan te bieden; opleidingen die aansluiten bij het huidige, groeiende tekort aan technisch personeel. Het budget voor technische opleidingen binnen ROC’s kan worden verruimd door de prijsfactor voor alle technische opleidingen in het mbo te verhogen naar 1,8. Daarnaast wordt een technische opleiding voor jongeren aantrekkelijker door het school- en collegegeld te verlagen of zelfs kwijt te schelden, extra studiefinanciering aan te bieden of een ‘diplomabonus’ in het vooruitzicht te stellen.
Meer hybride techniekopleiders
In de technieksectoren is grote behoefte aan nauwere aansluiting van het onderwijs op de praktijk. Hierin is te voorzien door meer ‘hybride techniekopleiders’ aan te stellen. Zo’n opleider combineert een baan in het onderwijs met een baan in de techniek. Aan de inzet van dit type opleider zouden wel andere voorwaarden en faciliteiten moeten kleven. Zo zouden bedrijven die techniekopleiders beschikbaar stellen, een financiële tegemoetkoming moeten ontvangen op grond van een Wet bevordering technisch onderwijs (WBTO) zodat verschillen in salaris zijn op te vangen.
Sterkere samenwerking MBO en bedrijfsscholen
Belangrijk is ook een sterkere samenwerking tussen de onderwijsinstellingen en bedrijfsvakscholen en opleidingsinstituten. Hierdoor krijgen studenten die de beroepsopleidende leerweg (BOL) volgen, de benodigde theoretische kennis en tegelijkertijd praktische vaardigheden mee. BBL-studenten (beroepsbegeleidende leerweg) kunnen rekenen op een optimale begeleiding binnen de werk-leeromgeving. Ook resulteert een sterkere samenwerking in flexibele en op maat gesneden leertrajecten voor zij-instromers, die zo sneller hun draai vinden in de beroepspraktijk.
Betere afstemming MBO en HBO
Om voortijdig schoolverlaten terug te dringen, dienen MBO en HBO beter op elkaar aan te sluiten. Dat kan door curricula af te stemmen, het aanbieden van doorstroomprogramma’s in de techniek en van duale opleidingsarrangementen in het HBO (gelijktijdig studeren en betaald werken op basis van een leerarbeidsovereenkomst). Ook een betere samenwerking tussen de onderwijsinstellingen en de bedrijfsscholen helpt om de in- en doorstroming van studenten op gang te houden.
Grotere rol voor praktijkopleiders
Dankzij de combinatie van theoretische kennis en praktische ervaring, zijn regionale en lokale vakscholen, bedrijfsscholen en opleidingsinstituten in staat opleidingen te bieden waarmee zowel werknemers als werkgevers in technische sectoren geholpen zijn. Deze praktijkopleiders zouden een sterkere rol dienen te spelen in LLO-programma’s (Leven Lang Ontwikkelen), uiteraard in samenspel met de reguliere onderwijsorganisaties.
- Foto: Syntra West.