De minister komt met de nieuwe, zogeheten ‘achtergrondwaarde’ na wetenschappelijk onderbouwd advies van het RIVM en Deltares. Met opdrachtgevers, provincies, waterschappen en gemeenten had Van Veldhoven al eerder afgesproken zo snel mogelijk maximale ruimte te bieden aan grondverzet- en baggerbedrijven die door de strengere PFAS-regels in de knel zijn gekomen. Daarnaast wilde Van Veldhoven ook weten of en hoe de preventie en bestrijding van PFAS-stoffen in het milieu meer doeltreffend kunnen worden aangepakt. Met de nieuwe waarden ‘zetten we een hele belangrijke stap waardoor veel grond- en baggerwerkzaamheden weer door kunnen, terwijl we zorgen voor de bescherming van onze gezondheid en het milieu’, aldus de bewindsvrouw van Milieu en Wonen.

De afgelopen maanden is op verzoek van de minister op veel plaatsen in Nederland gemeten hoeveel PFAS in de land- en waterbodem zit. PFAS staat voor poly- en perfluoralkylstoffen, die onder meer worden gebruikt voor de productie van blusschuim en waterafstotend materiaal. Veel van deze stoffen zijn schadelijk voor mens en milieu. Op basis van haar metingen adviseert het RIVM een achtergrondwaarde van 0,8 microgram PFAS per kilo grond en 0,9 microgram per kilo voor de stof PFOS. Deze specifieke stof is een van de duizenden stoffen binnen de PFAS-stoffengroep. Ook Deltares stelt op grond van eigen metingen voor om een waarde van 0,8 microgram PFAS per kilo grond te hanteren.

De nieuwe achtergrondwaarde is per direct van kracht, voor zowel land- als waterbodem in ons land en is opgenomen in het tijdelijk handelingskader PFAS dat in juli van dit jaar op de verzoek van decentrale overheden is vastgesteld. Met de inwerkingtreding van de waarden krijgt de praktijk meer ruimte om veilig grond te verzetten en te baggeren. Zo kunnen de bedrijven weer bagger kwijt in bepaalde diepe plassen die met rivieren in verbinding staan.

‘Het is nu vooral ook zaak dat de geboden ruimte benut wordt’, stelt Van Veldhoven als een oproep aan de betrokkenen om de werkzaamheden weer op gang te brengen. ‘De PFAS-problematiek is zeer complex. Er kon en kan al heel veel wel, maar het is in de praktijk soms ingewikkeld de mogelijkheden die er zijn te benutten. Daar blijven we met man en macht aan werken’, belooft de minister.

Voor bedrijven die op zich nog gezond zijn maar door PFAS hun mensen en machines tijdelijk niet aan het werk hebben, wil h
et kabinet een financieel vangnet creëren. Via de Borgstelling MKB-kredieten kan de overheid nu al voor een deel garant staan voor bedrijven die een lening willen afsluiten. Bedoeling is dit deel zo snel mogelijk te verhogen, waardoor getroffen midden- en kleinbedrijven gemakkelijker aan krediet kunnen komen.



Om te voorkomen dat PFAS überhaupt in ons milieu terecht komen, wil Van Veldhoven een verbod op alle niet-essentiële toepassingen van de schadelijke stoffen die tot de PFAS-groep behoren. Enkele PFAS-stoffen zijn al aan strenge regels gebonden. GenX, bijvoorbeeld, staat inmiddels op de lijst van ‘zeer zorgwekkende stoffen’ (ZZS). Het beoogde verbod is ‘niet van de een op andere dag geregeld’ erkent de minister ‘maar Nederland is hier samen met andere EU-lidstaten mee aan de slag.’

• Foto: De Jong Zuurmond.