19 mei 2023

Wooncomplex Jonas aan de haven van het Amsterdamse IJburg is uitgeroepen tot Beste Gebouw van het Jaar 2023. Naast deze prijs van de vakjury had organisator BNA (Bond van Nederlandse Architecten) ook weer een publieksstemming op touw gezet. Hierbij gingen de meeste stemmen naar de woningenrenovatie in de 100 jaar oude Van der Pekbuurt in Amsterdam.

Jonas, een ontwerp van Orange Architects, is volgens de vakjury het Beste Gebouw van 2023 omdat ‘t model staat voor collectief, duurzaam en tegelijkertijd betaalbaar wonen in een dichtbevolkt stadsdeel.

Het complex ontleent de naam aan de oudtestamentische profeet Jonas die, zo wil de overlevering, drie dagen en drie nachten in het binnenste van een walvis doorbrengt en daar, tegen alle verwachtingen in, van alle primaire gemakken wordt voorzien: eten, drinken, een goede slaapplek, … De vergelijking met gebouw Jonas is snel gemaakt: ook hier een verrassend veelzijdig, functioneel programma, uiteraard voor een langer verblijf, met koopwoningen, huurwoningen en verschillende (publieke) voorzieningen zoals een dakterras en filmzaal.

De jury is opgetogen over het fors aantal betaalbare huurappartementen in Jonas, zo’n 70% van het totale woningaanbod in het complex. ‘Hierdoor is wonen in Jonas toegankelijk voor een breed publiek. Daarbij heeft het meerdere openbare binnen- en buitenruimtes, waarmee het zich buitengewoon genereus opstelt naar zijn omgeving’. Bovendien zijn in Jonas ‘grensverleggende oplossingen voor ruimtelijke, technische en duurzame uitdagingen’ geïntegreerd, aldus de beoordelende commissie.

De jury koos de winnaar uit 12 genomineerden, op hun beurt weer geselecteerd uit in totaal 109 inzendingen. De projecten namen deel in een van de categorieën Leefbaarheid & Sociale Cohesie, Stimulerende Omgevingen, Identiteit & Icoonwaarde, en Particuliere Woonbeleving.

De 12 genomineerden deden ook mee aan de online publieksstemming. De meeste stemmen en daarmee de Publieksprijs ging naar de renovatie van 94 woningen in de Van der Pekbuurt in Amsterdam, gebouwd in de jaren ’20 van de vorige eeuw. Het ontwerp van de renovatie is van Ibelings van Tilburg architecten.

Tijdens de prijsuitreiking, vorige week donderdag, nam juryvoorzitter Ed Nijpels de gelegenheid te baat om architecten, opdrachtgevers en beleggers op te roepen zich nog meer in te spannen voor de transitie naar een circulaire bouweconomie. ‘Juist nu is de verbindende kracht van architectuur van belang. Het is daarom cruciaal dat deze voorbeelden op grote schaal navolging krijgen om het Nederlandse doel van 50 procent circulair bouwen in 2030 te halen!’

• Foto Jonas: Sebastian van Damme; foto Van der Pekbuurt: Petra Appelhof.
• Een overzicht van alle 109 inzendingen vindt u op bna.nl/gebouw-van-het-jaar.