25 november 2021

Per 2030 wil Tata Steel Nederland staal gaan maken met waterstof. Die ambitie is haalbaar, concludeert onderzoeksinstituut Roland Berger na een onlangs afgeronde studie in opdracht van FNV en de staalonderneming in IJmuiden.

Al in september kwam Tata Steel met de aankondiging om de kolen bij het huidige staalfabricageproces te gaan vervangen door aardgas en daarna zo snel mogelijk door waterstof. Hiermee schaarde het bedrijf zich achter ‘Groen Staal’, het plan dat FNV en werknemers van het bedrijf jongstleden juni presenteerden om de emissies van CO₂ en andere schadelijke stoffen, zoals fijnstof en stikstofoxiden, als gevolg van de staalproductie in IJmuiden structureel te verminderen. Het voornemen om tijdelijk CO₂ in de Noordzee op te slaan, zoals door Tata Steel opgetekend in de ‘Roadmap 2030’, ging van tafel.

Roland Berger heeft het Groen Staal-plan nauwkeurig doorgelicht op realiteitszin en uitvoerbaarheid. Het instituut trekt de conclusie dat ’t al vóór 2030 mogelijk is om, in lijn met Groen Staal, de Direct Reduced Iron (DRI)-technologie toe te passen. Hierbij wordt ijzer geproduceerd op basis van aardgas of waterstof in combinatie met elektrische ovens. Via DRI kan Tata Steel de CO₂-uitstoot in 2030 met ruim 30 procent hebben gereduceerd. Met de ingebruikname van nieuwe DRI-installaties verdwijnt het huidige proces van ijzer smelten in hoogovens in combinatie met cokes- en gasfabrieken en zullen verschillende fabrieken op het bedrijfsterrein in IJmuiden sluiten.

Wel vinden de onderzoekers dat de tijd dringt voor Tata Steel. Zo snel mogelijk beginnen, is het devies, om de ambities ook echt op tijd waar te maken. Het staalconcern mag daarin echter niet alleen staan. De overheid dient te ondersteunen bij het verkrijgen van subsidies en de benodigde vergunningen en bij het aanleggen van nieuwe infrastructuur. FNV-bestuurder Cihan Lacin is ‘t daar roerend met eens. ‘Het kan niet zonder hulp vanuit de overheid. Den Haag is nu aan zet. Wat mij betreft begint het kabinet er al voor de kerst aan.’

Tata Steel Nederland laat, bij monde van directievoorzitter Hans van den Berg, weten ‘blij te zijn met de adviezen uit het Roland Berger rapport’. En: ‘We werken hard om waterstof nog eerder in te zetten dan in het rapport wordt aangegeven. We zien ambitieuze tijdlijnen die zijn neergezet. Als we die halen, heeft het onze voorkeur om meteen waterstof in te zetten’, aldus de directievoorzitter. ‘We doen nu al veel voorbereidend werk. Te denken valt aan het inzichtelijk krijgen welke installaties nodig zijn en hoe die in te passen op het terrein. En het opstarten van het vergunningtraject.’

De consequenties voor de werkgelegenheid bij Tata Steel Nederland zijn echter nog niet duidelijk. Daarom wil FNV met de bedrijfsdirectie om tafel voor een Sociaal Contract Groen Staal. Lacin: ‘Met dit contract willen we de belangen van de medewerkers tijdens en na deze transitie borgen. Want deze grote verandering van het productieproces heeft directe gevolgen voor het werk van de werknemers van Tata Steel.’

• Het eindrapport Haalbaarheidsstudie klimaatneutrale paden TSN IJmuiden (nov. 2021) is hier als PDF te downloaden.
• Foto: Tata Steel Nederland.