18 december 2024

Industrialisatie, robotisering en kunstmatige intelligentie (AI) gaan per 2030 een sleutelrol vervullen in de bedrijfsvoering, innovaties, marktbewerking en financiering van bedrijven in de technieksector. Dat is al over zes jaar; de sector staat aan de vooravond van een ‘digitale (r)evolutie’. Dat stelt Techniek Nederland in een nieuw onderzoeksrapport.

Volgens Techniek Nederland kan AI in de toekomst het antwoord zijn op het huidige en nog steeds groeiende tekort aan technisch personeel. Zowel generatieve AI als hybride AI zijn veelbelovende technologieën om de efficiency van werkprocessen te verhogen en de kennis binnen en buiten het bedrijf en de branche meer toegankelijk en overdraagbaar te maken. Via AI zijn routinematige werkzaamheden te automatiseren en complexe processen te faciliteren. Hierdoor kunnen bedrijven per saldo meer werk verzetten met hetzelfde personeelsbestand of zelfs met minder medewerkers.

Wat geldt voor AI, is evenzeer van toepassing op robotisering. Robots worden steeds meer veelzijdig, toegerust op het uitvoeren van meerdere taken. Bovendien zijn ze steeds vlotter op hun taken te programmeren. Zo zijn er inmiddels ‘multipurpose’-robots voorhanden die zowel logistieke als productie-gerelateerde werkzaamheden kunnen verrichten. Hierdoor slaat het bedrijven twee vliegen in een klap: de productiviteit gaat omhoog en de werkdruk voor medewerkers omlaag.

Nieuwe verdienmodellen

Verdienmodellen, zoals nu gangbaar binnen de technieksector, hebben langzamerhand hun langste tijd gehad, zo valt het onderzoeksrapport op te maken. Vanaf 2030 en al in de aanloop naar dat jaar verandert de aanpak van bedrijven in de technieksector van productgericht naar dienstgericht en komen prestaties en (meer)waarde voor de klant centraal te staan. Daarbij horen verdienmodellen in de vorm van abonnementen en licenties, waarbij klanten betalen voor (langdurig) gebruik in plaats van (eenmalige) aanschaf en eigendom.

Voorbeelden van dergelijke nieuwe businessmodellen zijn ‘heating as a service’ (HaaS) en ‘cooling as a service (CaaS). Daarbij levert het energiebedrijf de warmte of koude als een betaalde dienst. De installaties die hiervoor nodig zijn, blijven eigendom van de leverancier. De directe verantwoordelijkheid voor een goede werking en regulier onderhoud van de installaties wordt in dat geval ook verlegd van de klant naar de leverancier.

De overgang naar deze nieuwe verdienmodellen vraagt volgens Techniek Nederland wel om een volledige integratie van digitale technologieën in het bedrijfsproces, monitoring, kwaliteitscontrole en vast onderhoud meegerekend. Hierin spelen digital twins (digitale familieleden van fysieke systemen) een cruciale rol. Ze geven tijdens gebruik inzicht in de prestaties van het systeem, genereren inzicht in mogelijke productverbeteringen en helpen om de productie efficiënter te laten verlopen.

Augmented working

Naast economische pluspunten kan digitalisering ook het werk voor de medewerkers aantrekkelijker maken. Door inzet van cobots en andere vormen van augmented working wordt de menselijke arbeid meer uitdagend en minder belastend. En dat is weer essentieel bij bijvoorbeeld het werven van nieuw, talentvol personeel, aldus Techniek Nederland. Is de nieuwe medewerker eenmaal gevonden, dan kan het inwerken en intern opleiden ook sneller gaan, omdat digitale technologieën het delen van vakkennis vergemakkelijken.

Nu al investeren

AI, robotisering en industrialisatie bieden ongekende kansen om efficiënter te werken, meerwaarde te leveren en maatschappelijke uitdagingen aan te pakken, besluit het onderzoeksrapport. Maar dat lukt alleen, als bedrijven nu al investeren in nieuwe technologieën en businessmodellen. Daarmee zijn andere sectoren, zoals de IT en automotive-industrie, al een stuk verder. De technieksector heeft volgens het rapport een inhaalslag te leveren. Uniforme standaarden, het delen van data en samenwerking in de keten zijn noodzakelijk om nieuwe technologieën algeheel en succesvol te implementeren.

• Download het onderzoeksrapport AI, Robotisering en Industrialisatie (Techniek Nederland)
• Visual: Techniek Nederland.