1e prijs: Pieter Tilman (Technische Universiteit Delft) - Towards the transformation or an air terminal site

Het Atatürk Havalimanı transformatieproject gebruikt aanwezig staal om ingesloten stedelijke gebieden om te vormen tot levendige openbare ruimtes. De innovatieve, duurzame aanpak creëert een dynamische hekachtige structuur met bestaande middelen. Hiermee vormt het bewerken en hergebruiken van bestaande constructies een blauwdruk voor stedelijke vernieuwing en bevordert het gemeenschapsgericht ontwerp.

Het oordeel van de jury:

“Superfascinerend!” Op het eerste gezicht zie je slechts een grote steiger. Je moet er vollediger naar kijken en dieper induiken. Dan zie je een bijzonder project, waarbij staal de verbindende schakel vormt tussen alle schaalniveaus. Van de hergebruiksfilosofie, via het stedenbouwkundig niveau en de architectuur tot aan de verbinding van bouwdelen.

Pieter werd geconfronteerd met een gigantische opgave. Een zeer grootschalig vliegveld, Atatürk Havalimanı, in Istanbul met startbanen, ruimtes daartussen… een enorm leeg gebied. Hoe ga je dat heractiveren? De opgave is om een in zichzelf gekeerd gebied te openen naar de stad en aan te sluiten op het omringende stedelijk weefsel. Het stedenbouwkundig landschappelijk plan transformeert het vliegveld tot een park met ruimte voor sportvelden, duurzame energie, landbouw, voedselmarkten, winkelcentra en musea.

Het ontwerp bewaart de eigenheid van het vliegveld. De landingsbanen blijven zichtbaar. Ook in de materialisering is gekeken naar wat er al was. De voormalige hangaars worden afgebroken en de stalen elementen worden opnieuw toegepast. Dit hergebruikte staal vormt als staven en knopen op Knex-achtige wijze een systeem waarmee je met loopbruggen, paviljoens en bruggen routes en architectonische elementen kan maken. Een steigerachtige constructie – ‘The Fence’ – begeleidt de voormalige landingsbaan en vormt de ruggengraat van het stedenbouwkundig plan.

De jury zou het benauwd krijgen als ze met deze opgave geconfronteerd werden. En vindt het bewonderenswaardig dat Pieter deze systematische uitwerking kiest en tot een fascinerend ontwerp komt. Waarmee hij de stedenbouwkundige ruimtes nieuwe betekenis geeft. En die systematiek doorvoert tot op de laatste schroef.

2e prijs: Nick Heijne (Technische Universiteit Delft) - Stock defined gridshells

Hergebruik van constructief staal kan positief bijdragen aan het reduceren van emissies in de huidige gebouwde omgeving. Het voornaamste probleem is dat veel staal zich bevindt in kleine hoeveelheden op verschillende locaties. Hierdoor is het voor een ontwerper lastig om overzichtelijk te krijgen of het hergebruiken van bepaald staal op een bepaalde locatie daadwerkelijk emissie reducerend is. In dit onderzoek is een tool ontwikkeld welke optimaliseert vanuit een vooraf gedefinieerde voorraad. De tool is in dit onderzoek toegepast op gridshell constructies (vakwerkschalen).

Het oordeel van de jury:

“Yeah! All the way deze”, roept een jurylid uit. Dit onderzoek gaat net even een stapje verder, is dieper en slimmer. Stock based design met behulp van Grasshopper en verschillende plug-ins, zoals Python en Karamba3D. Zo ontstaat een nieuw beroep – dat van de design automation specialist – met een nieuwe geest en een nieuwe expressie. Deze parametrische ontwerptools worden toegepast op een vakwerkschaal of (in het Engels) een gridshell.

De jury herkent in de gegenereerde oplossingen een consistent patroon in de vorm. Architectuur is geïntegreerd in geavanceerde digitale vormgevingstechnieken. De schaal heeft daardoor een intelligente fijnmazigheid. Nicks keuze om deze tools in te zetten bij een ontwerpopgave van beperkte omvang vindt de jury verstandig. Dat past bij de schaal van een afstudeerproject. En het maakt dat het hogere doel – namelijk ontwerpoplossingen vinden voor hergebruik van materiaal – direct wordt toegepast en gevisualiseerd in een praktisch voorbeeld. Een goed begin, dat verdere uitwerking verdient.