Opvallend aan de inhoud van het afstudeerwerk is een tendens naar minder ontwerp en meer onderzoek. Ook in de categorie Master waar het aandeel analytisch onderzoek (soms met een proefondervindelijke onderbouwing) van oudsher hoog is. Hier kwamen vroeger nog wel eens variantenstudies of ontwerpstudies voorbij. Ook zijn de projecten steeds ‘lastiger te beoordelen, want ingewikkelder’, volgens de jury. ‘Misschien is dat ook een beetje onze eigen schuld’, concludeerde de kersverse voorzitter Maurice Hermens, ‘vroeger werd het ontwerpen meer aangemoedigd. Nu wordt aangestuurd op specialismen en hardcore onderzoek. Met bijvoorbeeld parametrisch ontwerpen en het gebruik van software als Grasshopper en Karamba.’

Een reden voor het uitblijven van ‘ontwerpmateriaal’ zou het filtersysteem van de prijs an sich kunnen zijn. Het wordt steeds lastiger om inzendingen te krijgen. En door de warme contacten met Delft en Eindhoven blijven die vakgroepen ‘Staal’ wel deelnemers leveren. Ook het vertrek van bepaalde docenten of wellicht de komst van een nieuwe docent met een ander ‘smaakprofiel’ kan een rol spelen.

Hoe het ook zij, het was voor de jury een respectabele en eervolle taak om naar het afstudeerwerk te kijken. Belangrijke beoordelingscriteria daarbij zijn vernieuwing en maatschappelijke relevantie. Die zijn dit jaar van toepassing op onderwerpen als losmaakbaarheid en gecombineerd materiaalgebruik. Bij dit populaire ‘hybride’ is hout favoriet en worden daarvan de grenzen opgezocht. Zelfs in ‘ongebruikelijke’ segmenten als infrastructuur / bruggen.

Hergebruik en losmaakbaarheid zijn ondertussen niet meer weg te cijferen en kregen hoge weegfactoren bij de jurering. Jurylid Paddy Sieuwerts, architect: ‘De Losmaakbaarheidsindex is een belangrijk nieuw topic. In projecten worden we geconfronteerd met eisen boven de 0,8. 1,0 Is 100%, dus volledig uit elkaar te halen.’

De klimaatproblematiek maakt de onderwerpen energietransitie, CO2-uitstoot en het grondstoffengebruik maatschappelijk buitengewoon relevant. Onderzoeken naar houten alternatieven of combinaties van hout met staal zijn soms zoektochten naar onorthodoxe oplossingen of trachten door diepgang het probleem juist preciezer in kaart te brengen. Het conceptuele denken wordt extremer, en een adequate vertaling naar de werkelijkheid wordt niet altijd bereikt. Accuratesse ontbreekt soms, of is onzichtbaar door (te veel) details. Maar er is zeker reden tot optimisme. Over de gehele breedte is veel kwaliteit en innovatie te ontdekken.

Meer informatie

Het volledige juryrapport van de studentenSTAALprijs 2022 is hier te downloaden. Foto's voor persuitingen zijn in lage resolutie hier te downloaden.