1e prijs: Alisa Nguyen - Trainingsfaciliteit voor astronauten in Ridderkerk

Het oordeel van de jury:

Alisa is door de jury unaniem uitgeroepen tot winnaar van de staalSCHOOLprijs. Legden de andere deelnemers, met hun tomeloze ambitie en voortreffelijke niveau, de lat al hoog. Alisa legt deze lat nog hoger en reikt zelfs naar de (sterren)hemel! Met haar trainingsfaciliteit voor astronauten neemt ze een onconventionele opdracht als uitgangspunt voor een onorthodox gebouw met onregelmatige vormen. Maar haar keuzes zijn helder en ze weet wanorde te vermijden. De jury wordt ‘heel blij en enthousiast’ van dit ontwerp.

Alisa heeft aan alles gedacht en heeft voor elke keuze een verklaring. Ligt het provinciale Ridderkerk als locatie gevoelsmatig wellicht minder voor de hand. Alisa heeft precies deze plek uitgekozen vanwege de landelijke ligging, waardoor er minder lichtvervuiling is en je de sterrenhemel beter kunt zien. Ook vanwege de ligging aan het water die aan- en afvoer van ruimtevaartuigen vergemakkelijkt. Het zwembad met een diepte van 13 meter is nodig om de astronauten aan minder zwaartekracht te laten wennen. De boogconstructie overspant op eenvoudige wijze dit zwembad en kan open en dicht om capsules en dergelijke binnen te laten. Slim is, dat de betonnen fundering die nodig is om de wanden van het zwembad te stutten, tevens dienst doet om de spatkrachten van de boogconstructie op te vangen.

Ook de ronde vormen van het andere bouwdeel komen niet zomaar uit de lucht vallen. Voor de zogeheten ‘High G-training’, waar de astronauten moeten wennen aan de hoge g-krachten, worden centrifuges gebruikt waarin ze worden rondgeslingerd. Deze ronde vorm is aanleiding om het hele paviljoen uit te voeren in een combinatie van ronde en rechthoekige vormen. In het ontwerp komen de ronde vormen terug in ruimtes waar dat kan, zoals de laboratoria en fitnessruimtes. Waar rechthoekige ruimtes handiger zijn, past Alisa die toe. Het golvende dak wordt ondersteund door een ruimtevakwerk en beantwoordt op sensitieve wijze aan de ronde vormen van de plattegrond, het water van de nabije Nieuwe Maas en, misschien wat vergezocht, naar de rimpeling in de ruimte-tijd.

Wat Alisa boven de andere deelnemers doet uitstijgen, is de koppeling van onderzoeksvaardigheden aan creativiteit. Zoals het een echte ontwerper betaamt, gaan de gedachten van Alisa maar door. Ook voor de gevel en het dak worden onconventionele materiaalkeuzen gedaan, met systemen die zelfs de jury niet kent. Toch weet zij de keuzen voor de geschubde Caimangevel en het Renson Linarte-systeem goed te beargumenteren en overtuigt zij de jury met een gedegen bouwkundige uitwerking. Daarbij neemt de ontwerper zelfs de tijd om bouwkundige grapjes uit te halen, zoals onzichtbare deuren, verholen goten en een lichtspel, dat verwijst naar de sterrenhemel. Alisa is de terechte winnaar van de staalSCHOOLprijs.

2e prijs: Kevin van der Keur - Gestapeld kantoorpand in Zoetermeer

Het oordeel van de jury:

Het niveau is dit jaar hoog. Daarbij vond de jury, dat er twee projecten boven het toch al hoge niveau uitsteken. De tweede prijs gaat naar Kevin van der Keur. Op bijna dezelfde locatie als waar Michael zijn school ‘bouwt’ in Zoetermeer ontwerpt Kevin een kantoortoren. De jury vraagt zich af of Kevin wel eens gehoord heeft van de Russische architect El Lissitzky, want de constructivistische kantoortoren doet sterk denken aan Lissitzky’s Wolkenbügel. Geen standaard gebouw dus...

De krachtige architectonische vorm en de sterke bouwkundige uitwerking zijn de redenen waarom de jury aan Kevin de tweede prijs toekent. Door de bijzondere vorm met uitkragende vloeren is de keuze voor een staalconstructie de meest logische. Kevin toont aan de hand van schetsen goed, hoe het ontwerp zich heeft ontwikkeld en maakt bij de bouwkundige uitwerking keuzes die het architectonische concept versterken. Zo wordt de vliesgevel als een transparant scherm voor de constructie langs geplaatst. Waarbij de staalconstructie in het zicht wordt gelaten met behulp van brandwerende coating. Dit versterkt de architectuur. De vloeren worden zo dun mogelijk gehouden door stalen hoed-liggers toe te passen die in de kanaalplaatvloeren zijn geïntegreerd. Kevin heeft zelfs oog voor het optische effect om de vloerrand dunner te laten lijken door het systeemplafond naar de gevel toe te verjongen. Hierdoor wordt het beeld van uitkragende, zwevende vloeren versterkt.

De jury roemt Kevin vanwege zijn onderzoekende geest. Hij deinst er niet voor terug om de ietwat exotische kluftverbindingen toe te passen als kolom-liggerverbinding. En hij zoekt helemaal uit hoe zo’n kluft in elkaar zit. In de constructieve en bouwkundige detailengineering wordt vaker door hem een oplossing gekozen die niet het meest voor de hand ligt. Maar Kevin slaagt er telkens in om de jury te overtuigen van de maakbaarheid en de constructieve juistheid. De jury zegt: ‘Petje af!’. Voor het plezier waarmee Kevin een niet-standaard gebouw realistisch uitwerkt, ontvangt hij de tweede prijs.

Er zijn vier derde prijzen toegekend. De jury kon geen keuze maken voor een derde prijs. De eerste en tweede prijs staken er bovenuit, maar de overige vier inzendingen waren van vergelijkbaar niveau. Vanwege het hoge niveau wil de jury alle vier inzendingen belonen met een derde prijs (die overigens geen prijzengeld oplevert).

De derde prijzen zijn gewonnen door…

3e prijs: Michael van den Boom - Middelbare school plus sporthal in Zoetermeer

3e prijs: Just Popp - Bioscoop, restaurant en kantoren op Katendrecht (Rotterdam).

3e prijs: Thomas van der Linden - Bioscoop en kantoortoren over het spoor (Rotterdam).

3e prijs: Robin van Zanten - Sportcomplex in Vlaardingen