The Green House, Utrecht

Gasloos, stekkerloos en circulair. Dat is The Green House, het nieuwe paviljoen van het stationsgebied van Utrecht. Vanaf 10 april 2018 biedt het gebouw tijdelijk ruim baan aan vergaderzalen, restaurant, keuken en urban farm van cateraar Albron. Na een gebruiksperiode van maximaal 15 jaar kan het ontwerp van architectenbureau cepezed weer in een handomdraai uit elkaar.

In The Green House zijn restaurant en keuken volledig ‘van het gas af’, ze werken op zelf opgewekte elektriciteit. Daartoe is het dak van het gebouw belegd met zo’n 120 zonnepanelen. Het is één van de maatregelen om het gebouw ook energieneutraal te maken. Zo zijn de gevels toegerust met triple glas en de benodigde warmte en koude wordt onttrokken aan het naburige Rijkskantoor De Knoop. Dit kantoor- en vergadercomplex voor zo’n 1.700 medewerkers van verschillende rijksdiensten is het recente resultaat van de transformatie van de voormalige Knoopkazerne.

De permanente herbestemming van de kazerne en de tijdelijke nieuwbouw van The Green House komen op het conto van R Creators, het samenwerkingsverband van Strukton, Ballast Nedam en Facilicom. In beide projecten komt het ontwerp van architectenbureau cepezed en de opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf.

De opdracht voor The Green House vloeit voort uit de herontwikkeling van de Knoopkazerne. Als de kazerne fungeert als Rijkskantoor mag de ruimte ernaast – vroeger ingenomen door de waterpartij van de kazerne – geen stedenbouwkundig gat blijven, vond het Rijksvastgoedbedrijf. Het 600 m² grote paviljoen dient als levendige invulling van de leegte totdat (over 15 jaar) de definitieve functie van de locatie aan de orde is.

In tegenstelling tot het Rijkskantoor droeg het Rijksvastgoedbedrijf bij verlening van het PPS-contract voor The Green House geen gebruikers aan. R Creators wist zelf Albron te interesseren voor het gezamenlijk ontwikkelen van het circulaire horeca-concept dat in het paviljoen zijn beslag heeft gekregen.

Naast restaurant en keuken op de begane grond heeft Albron in The Green House op de eerste verdieping de beschikking vier vrij indeelbare vergaderzalen en over een eigen kas. In deze publiek toegankelijke ‘urban farm’ worden de groenten en kruiden verbouwd voor de gerechten van het restaurant.

Typisch circulair is de draagconstructie: een eenvoudig, modulair opgezet staalskelet, opgebouwd uit verzinkte kolommen en liggers met boutverbindingen. De begane grondvloer is niet, zoals gebruikelijk, van gestort beton maar van straatklinkers op een verdicht zandbed met vloerverwarming. De verdiepingvloeren zijn opgebouwd uit geprefabriceerde houten elementen; het dak uit geperforeerde en geïsoleerde stalen dakplaten op stalen liggers.

De plint van het paviljoen heeft een glazen vliesgevel en is daarmee volledig transparant. De dichte geveldelen zijn gemaakt met houtskeletbouwpanelen. Ook de fundering is herbruikbaar: standaard stelcon platen, gefundeerd op staal. Op deze platen liggen standaard ‘legio-blokken’ van ongewapend beton die de krachten uit de kolommen van de staalconstructie gespreid afvoeren naar de fundering.

Met deze integrale toepassing van geprefabriceerde, herbruikbare elementen kan het tijdelijk paviljoen na de beoogde gebruiksperiode van maximaal 15 jaar gemakkelijk en snel uit elkaar. Na demontage zijn de bouwdelen opnieuw te gebruiken voor herbouw van het paviljoen op een andere locatie óf voor andere gebouwen.

Het Green House-project heeft zelf ook aan hergebruik gedaan. Een deel van de bouwmaterialen die vrij zijn gekomen uit de renovatie van De Knoop zijn opnieuw ingezet voor het paviljoen, zoals de oude glazen gevels. De rookglazen panelen zijn terug te vinden in de tweede huid en in de kas van het paviljoen. De Knoop heeft dus gefungeerd als ‘donorgebouw’. Ook in het interieur van het paviljoen zijn veel elementen al eens eerder gebruikt óf in elk geval in de toekomst herbruikbaar. De toegepaste nieuwe materialen en producten blijven zo veel mogelijk in bezit van de leveranciers. Ze worden geleased en kunnen na gebruik weer terug naar hun eigenaars.

Projectgegevens

Opening 10 april 2018 • Oplevering begin 2018 • Start bouw half 2017 • Opdracht Rijksvastgoedbedrijf • Projectontwikkeling R Creators (Strukton, Ballast Nedam en Facilicom) • Projectbegeleiding cepezed projects • Architectuur architectenbureau cepezed • Constructief ontwerp Pieters Bouwtechniek Delft • Advisering brandveiligheid en bouwfysica DGMR • Hoofduitvoering Strukton • Afbeeldingen cepezed | Lucas van der Wee en Strukton • Digitale rondleiding (The Green House, vimeo, oktober 2017) • redactie Arend Dolsma (Bouwen met Staal), apr. 2018