Precies op de plek van het voormalige ADO Den Haag-stadion verrijst Sportcampus Zuiderpark. Vanaf het najaar 2016 vormt dit complex het hofstedelijke mekka voor sportonderwijs en sportbeoefening.

Het ontwerp van FaulknerBrowns Architects voorziet in een topsporthal met 3.500 zitplaatsen, een beachsporthal, een turnhal, een dubbele breedtesporthal, een zaal voor zelfverdedigingssporten (een zogeheten dojo), een danszaal en vier gymzalen.

Met dit programma biedt de campus alle ruimte aan wedstrijden en trainingen van lokale, regionale en landelijke sportverenigingen, waaronder het Beachvolleybal Team Nederland en het Regionaal Zaalvoetbal Trainingscentrum van de KNVB. Het sportonderwijs is vertegenwoordigd met enkele onderdelen van de School voor Lifestyle, Sport en Bewegen (zo’n 200 studenten) van het ROC Mondriaan en de opleidingen Sportmanagement en Leraar Lichamelijke Opvoeding (HALO) (circa 1.150 studenten) van de Haagse Hogeschool. Hierdoor ontstaat in de campus een doorlopende ‘leerlijn’ op het gebied van sporten en bewegen. Daarnaast zijn de faciliteiten beschikbaar voor sportieve evenementen en recreatief gebruik door de inwoners van Den Haag.

Het sportcomplex telt in totaal 32.320 m² bvo bij een begane-grondvloer van 200x150 m. Dit grondvlak is opgedeeld in drie verschillende zones, alle drie onder één dak van ruim 20.000 m². Vanaf de hoofdentree loopt dit dak geleidelijk op richting de sportveldzijde, tot een maximumhoogte van 25 m. Hierdoor past de campus als vanzelfsprekend in zijn parkomgeving. De ‘groene’ inpassing wordt versterkt door de mos-sedum bedekking van het dak.

Staal optimaal

Voor het dak ontwierp ABT een constructie van stalen vakwerken (voor de grote overspanningen), gecombineerd met IPE- en HE-liggers. Aan deze dakconstructie kunnen alle installaties, de sportvoorzieningen en de flexibele scheidingswanden worden gehangen. Om (desondanks) te besparen op kilo’s constructiestaal, heeft ABT de vorm van de vakwerken geoptimaliseerd. Per constructiedeel verdelen windliggers de krachten uit wind en scheefstand over de stabiliserende elementen. Daarnaast is het stramien zó gekozen dat gordingen voor het dragen van de stalen dakplaten achterwege blijven.

De verdiepingvloeren zijn uitgevoerd als kanaalplaatvloeren op stalen liggers (Gerberliggers). Het casco is compleet met kokerkolommen op een begane-grondvloer van geïsoleerde breedplaten met een in het werk gestorte druklaag. De fundering is van prefab-beton.

In april 2015 is de TeamSportZuiderpark v.o.f., een samenwerking van Ballast Nedam en Kuijpers Installatie, gestart met de bouw. Oostingh Staalbouw verzorgt de engineering, fabricage, montage en de brandwerende coating van de staalconstructies, samen met Hutten Metaal.

Dynamische en efficiënte huid

De inbreng van ABT blijft niet beperkt tot het ontwerp van constructie en fundering. Dankzij modelleer- en rekenwerk van het Delftse ingenieursbureau wordt de gevel van het sportcomplex zoals het Engelse architectenbureau ’t heeft ontworpen.

Om het hoofdthema van de campus – beweging – kracht bij te zetten, drapeerde de architect rondom de verdiepingen van het complex een dynamisch ‘lint’, een referentie aan het veelgebruikte attribuut bij het turnen. De dubbelgekromde gevelconstructie wordt bekleed met losanges van roestvast staal. Zo’n 11.000 van deze gevelpanelen worden verspringend gemonteerd binnen zuiver verticale voegen, in een ‘Ribbon’.

Gelet op de verlopende onder- en bovenranden van de gevel, de uitkragingen en verschillende schuinstanden én de variabele hellingshoek van het dakvlak leek de inzet van 11.000 unieke panelen onvermijdelijk, elk paneel met een eigen vorm voor de specifieke plek op de gevel.

Met behulp van een parametrisch model kwam ABT tot een dusdanige optimalisatie van de gevelbekleding dat uiteindelijk slechts één type paneel van 3x0,6 m volstaat om het patroon van de Ribbon overal door te zetten. Het voegwerk vangt de afwijkingen in toleranties op. Bij de hoofdentree ‘klapt’ het lint om naar het dak om ruimte te maken voor de glasgevels van de gebouwplint.

Duurzaam bouwen, duurzaam gebruik

Met zijn geprefabriceerde en materiaalextensieve staalconstructie, vlot geassembleerd, zonder bouwafval en met weinig transportbewegingen en omgevingshinder, is Sportcampus Zuiderpark eigenlijk al tijdens de bouw duurzaam. In een duurzame gebruikfase wordt voorzien via eigen energieopwekking met zonnepanelen op het dak, aangevuld met zonnecollectoren voor verwarming van het douchewater.

Dit energetisch dak gaat vergezeld van warmte- en koudeopslag (wko) in de bodem, warmtepompen, energiezuinige verlichting met aanwezigheidsregeling en waterbesparende voorzieningen zoals zuinige kranen en spoelonderbreking. Met dit maatregelenpakket is de campus straks CO₂-neutraal.

Projectgegevens

Locatie: Zuiderpark, Den Haag • Omvang: 32.320 m^₂ • Verwachte oplevering: najaar 2016 • Start bouw: maart 2015 • Opdracht: Gemeente Den Haag, De Haagse Hogeschool en ROC Mondriaan • Directie/toezicht: Alphaplan • Architectuur: FaulknerBrowns Architects • Geotechnisch ontwerp, constructief ontwerp en bouwkundige ontwerpcoördinatie en -uitwerking: ABT Delft • Hoofduitvoering: TeamSportZuiderpark v.o.f.: Ballast Nedam en Kuijpers Installatie • Staalconstructies: Oostingh Staalbouw i.s.m. Hutten Metaal • Advies bouwfysica en brandveiligheid: ZRi • Advies installatietechniek: Deerns Nederland • Gevels: Metal Cladding Systems en Bijlbouw • Video’s: Sportcampus – Animatie, Gemeente Den Haag, YouTube; Sportcampus – Final Draft 3D (PlusNewMedia Projects, Vimeo) • Afbeeldingen: FaulknerBrowns Architects, ABT, Gemeente Den Haag, Remco Hagenees.